قاعده وزر

بررسی قاعده وزر یا همان اصل شخصی بودن مجازاتها از دیر باز در مباحث حقوقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است بررسی حقوق جزایی ما قبل اسلام و سپس با ظهور اسلام نمودار بسیار منظم از نحوه شکل گیری این قاعده و همچنین تطبیق تدریجی و گاها دفعی جوامع با این قاعده را نشان می دهد . با بررسی کاربردهای روز افزون این قاعده در حقوق امروزی البته با در نظر گرفتن عرصه هایی که این قاعده استثنا بردار می شود و همچنین زمینه های شکل گیری عنوان جدیدی از مسئولیت در حقوق جزای امروزی همچون مسئولیت کیفری نیابتی که موجبات محدود ساختن این قاعده می شود در این مباحث بیان می شود. تحقیق حاضر با روش توصیفی و استناد کتابخانه ای با بیان منابع کلی فقه شیعه یعنی کتاب ، سنت،اجماع و عقل و در پی آن چگونگی استناد قاعده وزر به این منابع می پردازد. شیعه به دلیل استفاده درست از منابع موجود، دارای فقهی پویا و بالنده و پاسخگو است و خود را نیازمند تمسک به ادله ظنی که پشتوانه قطعی ندارد، نمیبیند. مهمترین منبه فقهی مسلمانان قرآن است که این قاعده وزین در آن به صراحت آمده است البته بر هر اصلی استثنایی وارد است وهر استثنایی مستلزم نص صریح است . بی شک قاعده وزر و اصل شخصی بودن مجازات نیز مستثنا از این مسأله نبوده است و با ملاحظه در کتب و تألیفات حقوقی، استثنائاتی بر این قاعده وجود دارد که به این استثنائات نیز اشاره شده است .در پایان نیز تلفیق این قاعده که مصداق بارز مسئولیت مستقیم است با مسئولیت کیفری نیابتی که امروزه با نظم نوین و عدالت نوین شناسایی شده است مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

قاعده وزر ، اصل شخصی بودن مجازات ها ، کیفر جمعی ، مسئولیت کیفری ، مسئولیت کیفری نیابتی ، اصل فردی کردن مجازات