مطالعه اثر ساخت سدهای مخزنی بر تغییرات ریخت شناسی رودخانه ها مطالعه موردی: سد مخزنی رودخانه پلرود در استان گیلان

رودخان هها همواره در طول زمان و مسیر خود در معرض تغییرات حاصل از عوامل طبیعی و غیرطبیعی هستند. از آنجاکه بخش قاب لتوجهی از تحولات تاریخی تمد نها و در نتیجه زندگی بشر در مجاورت آنها شکل گرفته است، لذا شناخت کافی از رفتار و نقش رودخانه و تعامل مناسب انسان با آن در راستای بهر هگیری از این سیستم م یتواند متضمن پایداری در توسعه و در نهایت استفاده خردمندانه از آن در جهات مختلف باشد. استان گیلان دارای بیش از 44 رودخانه بوده که قلمرو آنها به شک لهای گوناگونی مورد تجاوز قرار گرفته که تغییرات فیزیکی قابل توجهی را در مسیر این رودخان هها در برداشته است. از جمله این تجاوزها م یتوان ساخت و ساز در حاشیه رودخان هها، احداث جاده، ساخت انواع سدهای مخزنی و انحرفی و نیز برداشت ب یرویه شن و ماسه را نام برد که موجب نابسامان یها و به مریختگی شدید در هندسه این رودخان هها شد هاند. این امر علاوه بر تخریب سیستم رودخانه، موجب در معرض خطر قرا رگرفتن تاسیسات و ساز ههای احداث شده در اثر وقوع سیل نیز خواهد شد. در این تحقیق با استفاده از قابلیت شبی هسازی بستر رسوبی در مدلHEC-RAS وضعیت تغیرات تراز بستر رودخانه پلرود در اثر ساخت مخزنی مورد بررسی قرار گرفت هاست. تجزیه تحلیل نتایج نشان داد که با ساخت سد مخزنی در این رودخانه، به دلیل قطع چرخه انتقال رسوب به پایی ندست و رهاسازی آب صاف، افت چشمگیری در تراز بستر رودخانه شکل م یگیرد. از این رو ضرورت حفاظت باز ههای آسی بپذیر و اتخاذ تمهیدات ساز های و غیر ساز های برای حفظ رودخانه ضروری است.

کلیدواژه ها:

انتقال رسوب ، احداث سد ، ترازکاهی ، رودخانه پلرودHEC-RAS