بررسی سن بلوغ به عنوان سن مسئولیت کیفری با تکیه بر قانون مجازات اسلامی 1392

بلوغ امری تکوینی است، نه تشریعی و تعبدی و با شرایط وراثتی، محیطی و غیره ارتباط دارد. در قانون مجازات اسلامی 1370 و قانون مجازات اسلامی جدید 1392، با توجه به نظر مشهور فقهای امامیه، حدود مسئولیت کیفری کودکان به دو دوره «قبل از بلوغ» و «رسیدن به حد بلوغ» تقسیم شده است؛ که ماده 49 وتبصره‌های آن، بیان کننده این موضوع است. سن بلوغ در قانون مجازات اسلامی 1392 و در ماده 147 برای دختر 9 و برای پسر 15 سال تمام قمری در نظر گرفته شده است. نه در قران کریم و نه در سنت، معیار دقیقی از سن مسئولیت کیفری، تعیین و معین نگردید. در قرآن کریم، فقط به معیارهایی چون «بلوغ حلم»، «بلوغ نکاح» و «بلوغ اشد» اشاره شده است. در سنت، معیار بلوغ، احتلام و حیض است و سن، یا سن‌های معین اعلامی، فقط به عنوان طریقیت، بر معیار فوق می‌باشد. قانون‌گذار ایران به جای تعیین سن «رشد کیفری» فقط به سن بلوغ، اکتفاء کرده است. با توجه به این که رسیدن به بلوغ، بستگی کامل به شرایط وراثتی و محیطی و مصادیقی از این قبیل دارد، در نتیجه رسیدن به بلوغ، به منزله رسیدن به رشد کیفری نیست و بایستی، سن مشخصی برای رشد کیفری تعیین و معین گردد؛ تا کودکان بی‌گناهی که از لحاظ قانونی به سن بلوغ رسیده، ولی از رشد کیفری برخوردار نیستند؛ بی‌جهت مورد تعقیب و عقوبت قرار نگیرند

کلیدواژه ها:

بلوغ ، سن رشد کیفری ، سن مسئولیت کیفری ، سیاست جنایی