مسئولیت کیفری نقصان یافته اطفال و نوجوانان در جرایم تعزیری مصوب قانون مجازات اسلامی 92

مخاطب حقوق کیفری در تشخیص مسئولیت، فردی فهیم است که به لحاظ سنی، عقلی و عاطفی توانایی پاسخگویی به اعمال مجرمانه خود را داشته باشد. در حقوق کیفری این توانایی یا تحقق بلوغ سنی، عقلی و عاطفی دفعتاً ایجاد نمی‌شود. بدین معنی که بین شروع سن مسئولیت کیفری و تحقق مسئولیتکیفری تام، نوعی مسئولیت کیفری نقصان یافته تعریف می‌شود. اصولاً فرض نظام عدالت کیفری این است که شروع مسئولیت کیفری نسبی از 9 سالگی آغاز و تا 18 سالگی پایان می‌پذیرد. در غیر این صورت حمایت کیفری از اطفال و نوجوانان معارض با قانون کمتر از 18 سال که امری ضروری در نظام‌های عدالت کیفری کشورها می‌باشد، تحقق نخواهد یافت. مقنن در قانون جدید مجازات اسلامی در اقدامی قابل تقدیر، با پذیرش مسئولیت کیفری نقصان یافته در جرایم تعزیری برای اطفال و نوجوانان، سه مرحله زمانی را پس از تحقق بلوغ شرعی (شروع مسئولیت کیفری) تا سن هجده سالگی بعنوان مسئولیت کیفری کامل، در نظر گرفتهاست. براین اساس، اطفال و نوجوانان در جرایم تعزیری پس از رسیدن به سن بلوغ با وجود آغاز مسئولیتکیفری، بلافاصله متحمل مسئولیت کیفری کامل همچون بزرگسالان نشده بلکه پس از گذشتن از سه بازهسنی نه تا دوازده سال، دوازده تا پانزده سال و پانزده تا هجده سال تمام شمسی – که هر دوره واکنش خاصو تعدیل یافته خود را دارد – به تدریج وارد دوره مسئولیت کیفری کامل خواهند شد. در این سه دوره مسئولیت کیفری افراد مزبور، نقصان یافته تلقی شده است

کلیدواژه ها:

اقدامات تأمینی ، بلوغ شرعی ، قانون مجازات اسلامی ، مجازات ، مسئولیت کیفری نقصان یافته ، اطفال و نوجوانان