منابع تامین درآمد و مصرف بیت المال در اسلام

این مطالعه با هدف بررسی تعیین رویکرد مذاهب اسلامی به منابع بیت المال و مصرف ان در اسلام منظر فقه انجام شده است.به نظر می رسد با گذشت زمان بین منابع درآمدی بیت المال با آنچه در صدر اسلام وجود داشته است تفاوتهایی ایجاد شده است. روش انجام پژوهش از نوع تحلیلی توصیفی می باشد. یافته های مطالعه نشان می دهد که به طور کلی درآمدها و مصارف بیت المال در فقه مذاهب اسلامی با اندکی تغییر در نحوه و نوع آن در مصرف بر یک نوع استوار است. در مواردی چون خمس و زکات عموما به دلیل استنادات قرآنی همه اتفاق نظر دارند و در مابقی موارد تفاوتی در مصرف و کسب آن در میان فقهان سنی و شیعه وجود دارد. مصارف بیت المال مصارف خاص خود را دارند، از جمله زکات و خمس ، و برخی دیگر مال عمومی مسلمانان اند و مصرف خاصی برای آنها تعیین نشده و به حسب مصالح عمومی مصرف می شوند، همچون فی ء. ازینرو فقیهان اهل سنت بیت المال را از جهت مصرف چهار نوع درنظر گرفته اند: زکات ، بیت خمس ، بیت اموال پیدا شده (مجهول المالک ) و بیت فی ء. اموال مجهول المالک را تنها فقیهان حنفی مختص فقرا و گم شدگان بی سرپرست، و سایر فقیهان مختص مصالح عمومی و همانند فی ء دانسته اند.

کلیدواژه ها:

بیت المال ، فی ، انفال ، زکات ، خمس