بررسی تاثیر اقلیم در معماری مساجد تیموری (با تاکید بر مسجد جامع گوهرشاد و مسجد کبود تبریز )

مساجد تیموری ایران از عناصر مهم معماری اسلامی از نظر فرم معماری وتزئینات هستند ،که در این دو مورد به بررسی و تحقیق نیاز دارند.احداث مساجد در ایران ،به عنوان یک مکان عمومی و نهاد سیاسی و هدایت معنوی در دوره صدر اسلام آغاز و در عصر تیموریان در بناهای متعدد به تکامل رسید.با توجه به اینکه طرح معماری ،ساخت و تزئینات برخی مساجد تیموری از شاهکارهای مهم معماری ایران بوده،این مقاله به بررسی دومسجد مهم دوره تیموری ایران وتحلیل و مقایسه عناصر کالبدی معماری این مساجد و ذکر عوامل اقلیمی موثر در آن بناها پرداخته است.روش تحقیق مقاله به صورت مقایسه تطبیقی و مطالعه موردی بوده و سپس با رویکرد تحلیلی به مقایسه این مساجد مهم از نظر موقعیت های سیاسی ،اجتماعی و به لحاظ فرمی و کالبدی و غیره در آن ها پرداخته است.در این پژوهش با هدف بررسی راهکارهای ساخت معماری مساجد متناسب با اقلیم،ابتدا ویژگی های کالبدی معماری دوره تیموریان مورد بررسی قرار گرفته است.سپس ویژگی های معماری کالبدی مسجد جامع گوهرشاد در خراسان در مقایسه تطبیقی با مسجد کبود تبریز بررسی گردیده است و در ادامه خصوصیات کلی و فرم قرارگیری مساجد با توجه به اقلیم و معماری بومی مناطق مورد تحلیل قرار گرفته است و در آخر با مقایسه ویژگی ها و شباهت های مساجد و تفاوتهای معماری مساجد این دوره به راهکارهای مطرح در خصوص ساخت مساجد متناسب با شرایط معماری بومی و اقلیمی نتیجه گیری شده است.

کلیدواژه ها:

اقلیم ، مساجد دوره تیموری ، مسجدجامع گوهرشاد ، مسجد کبود تبریز