بررسی روند خشکسالی ها و ترسالی ها در حوضه رود هراز

حوضه رود هراز با گسترش در بخش شمالی البرز، پرآب ترین رود حوضه دریای خزر در بخش البرز مرکزی است تاثیر خشکسالی و ترسالی بر نوسانات جریان پایه و جریان کل این رودخانه، نقش عمده ای را در برنامه ریزی بهره برداری از منابع آب این حوضه دارد. دراین مطالعه مقدار جریان خروجی و بارندگی درازمدت دو ایستگاه کره سنگ و پلور به منظور مطالعه روند خشکسالی ها و ترسالی ها بررسی گردید. نتایج حاصله بیانگر آن است که بین میزان بارش و مقدار دبی در هر دو ایستگاه مورد مطالعه به ویژه بعد از سال آبی 1359/60 ، هماهنگی معنی داری دیده نمی شود. در حالیکه قبل از تاریخ مذکور، داده های دبی و بارش همبستگی خوبی با یکدیگر داشته و دارای روندی مشابه و هماهنگ هستند. احتمالا احداث سدلار و انتقال بخشی از آب سرچشمه رود هراز به جاجرود، می تواند عامل اصلی این ناهماهنگی باشد . در هر دو ایستگاه از سال 1358/59 به بعد، مقدار دبی تقریبا در تمامی سالها کمتر از میانگین بلندمدت است که علت اصلی آن احداث سدلار و اثرات سوئ آن بر مقدار رواناب رود هراز می باشد این روند کاهش دبی در ایستگاه پلور بیشتر جلوه می کند. از لحاظ مقدار بارش در ایستگاه پلور اواخر دهه 1340 و اوایل دهه 1370 دوران ترسالی را داریم و درحالیکه بین سالهای 1353/ 54 تا سالهای 1371/72 با خشکسالی مواجه هستیم. و خشکسالی در بین سالهای 1353/54 تا سال آبی 1371/72 از شدت بیشتری برخوردار است در ایستگاه کره سنگ از لحاظ مقدار بارش در طی سالهای مورد مطالعه، با سه دوره خشکسالی و سه دوره ترسالی مواجه هستیم که به دنبال هم تکرار شده و هریک به طور متوسط، دارای تداوم چهارساله می باشند.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، ترسالی ، حوضه رود هراز ، میانگین متحرک