مطالعه ارگونومیکی تاثیر دوره های زیستی بر وقوع خطاهای انسانی و حوادث خودروسازی

بر اساس تئورری بیوریتم، رفتار انسان تحت تاثیر سه چرخه زیستی، شامل چرخه فیزیکی 23 روزه، چرخه هیجانی 28 روزه و چرخه هوشی 33 روزه می باشد، که این چرخه ها از لحظه تولد انسان آغاز می شوند و بصورت سینوسی تدوام می یابند. بر اساس این تئوری در هنگام تغییر جهت هرچرخه از فاز مثبت به منفی و برعکس، فرد یک روز بحرانی و ناپایدار را تجربه می کند، که این ناپایداری انسان را مستعد خطا و حادثه می نماید. تا کنون چندین مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین وقوع حوادث و چرخه های زیستی صورت گرفته است، که در برخی از آنها وجود این ارتباط تائید شده و در برخی نیز ارتباطی یافت نشده است. هدف مطالعه حاضر تعیین این ارتباط در یکی از صنایع خودرو سازی می باشد، برای این منظور 1281 فرد حادثه دیده که شرایط ورود به مطالعه را دارا بودند، مورد بررسی قرار گرفتند و بحرانی بودن روز وقوع حادثه با توجه به تاریخ تولد هر فرد با استفاده از با استفاده از نرم افزار Easy Biorhythm Calculator برای تمامی افراد تعیین گردید. نتایج بدست آمده از آزمون مجذور کای نشان دادند، که بین روزهای بحرانی و وقوع حوادث ارتباط معنا داری (0.05>Pvalue) وجود ندارد. ولی مشاهدات حاکی از این بود که فراوانی روز های بحرانی فیزیکی به فاصله یک روز بعد و قبل از روزهای وقوع حوادث بطور قابل ملاحظه ای بیشتر از حد طبیعی است، بطوری که نتیجه آزمون مجذور کای، با در نظر گرفتن این روز ها نشان داد که رابطه معناداری بین روز های بحرانی فیزیکی و وقوع حوادث وجود دارد (0.05>Pvalue) که می تواند بعلت نقص در ثبت تاریخ وقوع حوادث باشد. بنابراین تا زمان انجام مطالعات مناسب در زمینه میزان تاثیر ریتم های بیولوژیکی در وقوع حوادث، می توان از این ریتم ها بعنوان ابزاری مدیریتی در جهت کاهش خطاهای انسانی و بروز حوادث بهره برد.

کلیدواژه ها:

تئوری بیوریتم ، حوادث ، چرخه های زیستی ، صنایع خودروسازی