نقش عشایر در توسعه اقتصادی ایران

سال انتشار: 1383
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 6,254

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NCOTI01_016

تاریخ نمایه سازی: 16 خرداد 1394

چکیده مقاله:

جامعه عشایری در طول چند دهه گذشته، علیرغم کاهش سهم آن در جمعیت کشور در فرایند توسعه نقش فرازنده ای داشته است. در این مقاله عشایر در توسعه اقتصادی کشور از جهات گوناگونی چون عرضه نیروی کار عرضه مواد غذایی و مواد خام صنعتی ، مساعدت سرمایه ، مساعدت به بازار و کمک به تراز پرداخت ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی های انجام شده حاکی از کاهش سهم نسبی عشایر از کل جمعیت و رسیدن به 2/1 درصد در سال 1377 می باشد از سوی دیگر افزایش درصد باسوادان و به ویژه جمعیت در حال تحصیل در دبیرستان و دانشگاه در سالهای ایر نشان می دهد که مساعدت عشایر از لحاظ نیروی کار به توسعه اقتصادی به لحاظ کیفی نیز افزایش یافته است. از لحاظ عرضه مواد غذایی نقش عشایر به سبب دارا بودن یک سوم دامهای موجود در کشور و پاسخ گفتن به تقاضای فزاینده گوشت و مواد لبنی در جریان توسعه اقتصادی قابل ملاحظه بوده است. علاوه بر این در بسیاری از مناطق عشایر در راستای تامین غذای مورد نیاز دامهای خود به کشت محصولات زراعی نیز اقدام نموده اند. مزیت دیگر عشایر آن است که آنان در تغذیه دام عمدتا متکی به مراتع و و پس چر مزارع هستند که از نظر اقتصادی دارای هزینه فرصت پایینی می باشد. از لحاظ عرصه سرمایه در جریان توسعه اقتصادی نقش عشایر به صورت مالیات پنهانی بوده که دولت از طریق سیاست پایین نگه داشتن قیمت مواد غذایی از طریق واردات و یا محدودیت صادرات مواد غذایی، به ویژه محصولات دامی اعمال نموده است. مساعدت به بازار عشایر از طریق گرایش به عرضه گوشت قرمز در بازارهای شهری و همچنین از طریق خرید محصولات صنعتی بوده است هرچند سطح پاین درآمد عشایر سبب گردیده که این جنبه از مساعدت در سطح پایین تری انجام گیرد. مساعدت به تراز پرداخت ها از سوی عشایر از افزایش تعداد دام به میزان 30 درصد در دوره 1366 تا 1377 مشهود است نشان می دهد که با توجه به رسیدن به خودکفایی در زمینه گوشت قرمز ، نقش عشایر حائز اهمیت بوده و آنان با تولید بیشتر توانسته اند از طریق کاهش واردات به صرفه جویی ارزی کمک نمایند. از سوی دیگر عشایر با افزایش تولید قالی و قالیچه و سایر محصولات دستباف و همچنین تولید محصولات صادراتی مانند پوست و انواع سالامبور و روده در افزایش درآمد ناشی از صادرات نفتی نقش مهمی داشته اند. مقاله نتیجه می گیرد که علیرغم نقش عشایر در توسعه اقتصادی کشور سهم آنان در برخورداری از خدمات مناسب با این مساعدت نبوده و در پایان به منظور تقویت نقش عشایر در توسعه اقتصادی توصیه های را مطرح می سازد.

نویسندگان

بهاء الدین نجفی

استاد بخش اقتصاد کشاورزی - دانشگاه شیراز