تاثیر دو منطقه اقلیمی استان فارس بر گیاه دارویی بومادران زرد

بومادران زرد یکی از گونه های با ارزش دارویی و صنعتی موجود در مراتع ایران و متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) است. در طب سنتی از این گیاه به عنوان برطرف کننده ناراحتی های سینه، مقعدی و بادشکن استفاده می گردد. در این تحقیق به منظور مقایسه درصد و اجزاء اسانس دو توده وحشی (استان فارس) این گونه، در اواخر اردیبهشت ماده 1390 اقدام به جمع آوری گیاه گل دار این گونه از دو منطقه مورد نظر (استان فارس) گردید و سپس از هر گونه گیاهی خشک شده در هوای آزاد، به مقدار 50 گرم به روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت اسانس گیری انجام شد و به منظور تعیین مقدار و شناسایی ترکیب های اسانس از دستگاه کازگروماتوگرافی (Gr) و کازگروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی (Gc/MS) استفاده شد. نتایج نشان دهنده تفاوت بین این دو توده وحشی از نظر درصد و اجزای اسانس بود. از نظر اسانس، توده وحشی دشت ارژن فارس 0/63 درصد و توده ایزدخواست 0/22 درصد اسانس بودند. مهم ترین ترکیبات موجود در اسانس توده وحشی دشت ارژن شامل: 1 و 8 سنیؤل (17/926 درصد) تینالول (11/967 درصد)، آلفاپنین (6/651 درصد) و آلفاتوپینول (4/245 درصد) بودند و مهم ترین ترکیبات در اسانس توده ایزدخواست شامل: 1 و 8 سینؤل (8/328 درصد)، کامفور (7/884 درصد)، سمبرن (5/951 درصد)، لینالول (5/682 درصد)، E، نیرولیدول (4/963 درصد و کارپوفیلین اکسید (4/773 درصد) بودند. ترکیب های سیس - سابینن هیدریت (6/532 درصد) و آلفاتریپنن (4/049 درصد) تنها در توده وحشی دشت ارژن وجود داشت و هم چنین ترکیب های وربانول ایستات (4/230 درصد)، بتا ادیسمول (3/312 درصد) و چری سانتنون (2/581 درصد) ترکیبات مهمی بودند که تنها در توده وحشی ایزدخواست وجود داشت.

کلیدواژه ها:

بومادران زرد ، توده های وحشی ، اسانس ، 1 و 8 سنیؤل