تغییرات ویژگی های جوانه زنی و قدرت گیاهچه شلمبیک (.Rapistrum rugosum L) در اثر هتروبلاستی بذر پایه مادری

یکی از مکانیزم های مهم در بقاء گیاهان وحشی، تغییر در قابلیت جوانه زنی بذر آنها روی پایه مادری است که به آن هتروبلاستی گفته می شود. به منظور بررسی تاثیر هتروبلاستی بذر روی ویژگی های جوانه زنی و قدرت گیاهچه شلمبیک پژوهشی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1391 اجرا گردید . تیمارها شامل سه ارتفاع بوته 40-50، 50-60 و 60-70 سانتیمتر و سه موقعیت بذر در طول گل آذین شامل بذرهای موجود در پایین گل آذین (خورجین های اول تا پنجم گل آذین)، بذر های موجود در وسط گل آذین (خورجین های ششم تا دهم) و بذر های موجود در بالای گل آذین (خورجین های یازدهم تا پانزدهم گل آذین) بودند. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که در هر سه ارتفاع بوته مادری، بذرهای موجود در خورجین های ششم تا دهم گل آذین دارای بیشترین درصد جوانه زنی (87 تا 96%) و بلندترین طول ریشه چه (3/54 تا 4/21 سانتیمتر) در هفت روز پس از جوانه زنی بودند. بیشترین طول ساقه چه (3/91 تا 4/23 سانتیمتر) در بذرهای موجود در خورجین های ششم تا دهم و اول تا پنجم گل آذین و در بذر های بوته های مادری 60 تا 70 سانتیمتری مشاهده گردید. در گلخانه بذرهای موجود در خورجین های ششم تا دهم گل آذین در ارتفاع 50 تا 60 سانتی متری بوته مادری ، بیشترین تعداد بوته ( 10 تا 12 بوته در گلدان) و بیشترین ارتفاع بوته (7/3 تا 9/2 سانتیمتر) را در 21 روز پس از کاشت تولید کردند. در مجموع جایگاه بذر در طول گل آذین تاثیر مهمی روی رکود و جوانه زنی بذر شلمبیک داشت به طوری که بذرهای وسطی و پایینی گل آذین دارای بیشترین درصد جوانه زنی و قدرت گیاهچه ای بودند و در مقابل بذرهای بالایی گل آذین به خاطر اینکه دیر تر تشکیل می شوند مواد ذخیره ای کمتری هم دارند که همین امر باعث شده است که بنیه ضعیفتری داشته باشند.

کلیدواژه ها:

موقعیت بذر ، هتروبلاستی ، بنیه بذر ، طول ساقه چه