ارزیابی تنفس تاریکی ارقام کلزا درشرایط تنش شوری

میزان تنفس تاریکی بذر کلزا یکی از عوامل مهم در رشد و استقرار اولیه گیاهچه می باشد. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری 9 و 15 دسی زیمنس بر متر روی ویژگی های جوانه زنی و تنفس تاریکی بذر شش رقم کلزا به نامهای طلایه، ساری گل، آر جی اس، اکاپی، هایولا و اکتاس پژوهشی آزمایشگاهی در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1391 اجرا شد. برای اندازه گیری تنفس گیاهچه (تفاوت بین وزن اولیه بذر و وزن خشک گیاهچه ها بعد از 120 ساعت) بذرها در پتری دیش های پوشانده شده با پلاستیک سیاه جوانه زده و رشد کردند. نتایج نشان داد در همه ارقام تنش شوری شدید (15 دسی زیمنس بر متر) رشد ساقه چه را بیشتر از رشد ریشه چه تحت تاثیرقرار داد و بیشترین کاهش در رشد ساقه چه در رقم آر جی اس ( 67 %) و و کمترین کاهش در رقم اکتاس ( 23 %) نسبت به شاهد مشاهده گردید. در شرایط شوری ملایم ( 9 دسی زیمنس بر متر) و شدید بالاترین میزان رشد ریشه چه در اکتاس و هایولا وپایین ترین میزان رشد ریشه چه در آر جی اس و ساری گل بدست آمد. همچنین بالاترین نسبت ریشه چه به ساقه چه در رقم اکتاس و پایین ترین نسبت در ارقام آر جی اس و طلایه در شرایط تنش شدید مشاهده شد. در ارقام حساس به شوری مانند آر جی اس و طلایه با افزایش تنش شوری تنفس تاریکی بین 53 تا 68 % کاهش یافت اما در مقابل در ارقام مقاوم به شوری اکتاس و هایولا با افزایش تنش شوری سرعت تنفس 23 تا 37 % نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین در ارقام اکتاس و هایولا با افزایش سطح شوری رابطه مثبت و معنی داری (r(2)=0/91) بین میزان رشد ساقه چه و تنفس تاریکی گیاهچه مشاهده گردید که نشان دهنده این مطلب است که در ارقام مقاوم به شوری میزان تنفس تاریکی بیشتر در کوتاه مدت در گیاهچه هایی قوی تر در نهایت استقرار بهتر بوته های کلزا را در شرایط تنش شوری شدید در پی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

تنفس تاریکی ، نسبت ریشه چه به ساقه چه ، ارقام کلزا ، بنیه بذر