تجزیه عاملی صفات جوانهزنی اکوتیپهای بومی رازیانه ایران در شرایط نرمال وتنش خشکی

رازیانه یکی از مهمترین و قدیمیترین گیاهان دارویی ایران، متعلق به خانواده چتریان (Apiacea) می باشد و امروزه در صنعت داروسازی مصرف قابل توجهی دارد. با توجه به این نکته که در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک ایران ، آبها و زمین های شور و نیمه شور وجود دارد که زراعت بسیاری از گیاهان را با مشکل مواجه کرده است. در این آزمایش از محلول PEG6000 به منظور تهیه تیمار خشکی استفاده گردید. روشهای آماری چند متغیره ، جهت درک عمیقتر روبط بین صفات، بهره برد در این بین تجزیه به عاملیک روش آماری مؤثر در کاهش حجم داده ها ونتیجه گیری قطعی از داده هایی است که همبستگی بالایی را با متغیرهای اولیه نشان می دهند. مقادیر ویژه حاصل ازعاملهای یک تا چهار از یک بیشتر بودند و به ترتیب 59، 12، 7 و 4 درصد و در مجموع 83 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه نمودند مقادیر نسبی ضرایب بردارهای ویژه درعامل اول،(عامل وزن خشک تولیدی ) که صفات طول ساقه چه، طول گیاهچه و بنیه بذر، وزن خشک زی توده واندام هوایی قرار داشتند. در عامل دوم(عامل درصد جوانه زنی)، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه ، درصدجوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه و روز تا 50 درصد جوانه زنی و درعامل سوم(سرعت جوانه زنی) میانگینزمان جوانه زنی، سرعت جوانه زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه زنی ، شاخص جوانه زنی ، در عامل چهارم(عامل ریشه)، طول ریشه ووزنخشک و تر ریشه و نسبت طول اندام هوایی به ریشه قرار گرفتند. در شرایط خشکی 2- بار ،تجزیه عاملی به روش مؤلفه های اصلی 4عامل اول که 87 درصد ازواریانس کل صفات را توجیه می کنند. عامل اول که شامل صفات وزن تر ووزن خشک وبنیه بذر می باشد بهتنهایی حدود 70 درصد از واریانس کل وعامل دوم که مدت زمان جوانهزنی عامل سوم که عامل ریشه وعامل چهارم که سرعت جوانهزنی می باشد حدود 17 درصد از تغییرات را توجیه می کنند.

کلیدواژه ها:

جوانه زنی ، تجزیه عاملی ، رازیانه ، خشکی