بررسی تاثیر استفاده از پساب شهری و روش های مختلف آبیاری بر توزیع شوری و رطوبت نیمرخ خاک در منطقه نیمه خشک دشت کربال

در شرایطی که کشور ایران از لحاظ کمبود منابع آب شیرین کافی رنج می برد و بحران آب به صورت یک مسأله جدی مطرح می باشد توجه به منابع آب های غیر متعارف مانند پساب فاضلاب ها و آب های شور و لب شور، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است . پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر روش های آبیاری تحت فشار و سطحی جویچه ای با پساب فاضلاب شهری بر چگونگی توزیع شوری و رطوبت در خاک انجام شده است . آزمایش در قالب طرح کرت های یک بار خرد شده با سه روش آبیاری ( جویچه ای با هیدروفولوم، قطره ای سطحی و قطره ای زیرسطحی ) و دو کیفیت آب ( فاضلاب تصفیه شده و آب معمولی ) در سال 1385 در مزرعه آزمایشی ذرت در منطقه کربال فارس انجام شد . نمونه برداری خاک در دو نوبت ( پیش از شروع آبیاری و پس از برداشت محصول ) در سه عمق 0-20 ، 20-40 و 40-60 سانتیمتری و در 15 نقطه اطراف محل نشت آب انجام شد . نتایج تجزیه واریانس شوری ها نشان داد که در هر دو نوبت اندازه گیری بین روش های آبیاری و بین تیمارهای کیفیت آب تفاوت معنی داری از نظر تجمع شوری در هر سه عمق اندازه گیری در سطح یک درصد وجود دارد . بیشترین مقدار شوری 1/55 دسی زیمنس بر متر در عمق 0-20 سانتیمتری در آبیاری قطره ای زیرسطحی و کمترین آن 0/79 دسی زیمنس بر متر در عمق 20 -40 سانتیمتری در روش جویچه ای به دست آمد . بررسی الگوی توزیع رطوبت و شوری در نیمرخ خاک نشان داد در روش جویچه ای کمترین رطوبت و بیشترین شوری در رأس پشته ها وجود دارد و با حرکت به سمت کف جویچه ها افزایش رطوبت و کاهش شوری مشاهده می گردد . در روش های تحت فشار، محل قرار گرفتن قطره چکان ها از بیشترین میزان رطوبت و کمترین مقدار شوری برخوردار بودند و با دور شدن از قطره چکان ها شوری افزایش و رطوبت کاهش پیدا می کرد . انجام عملیات آبشویی، کاشت گیاه در نزدیکی قطره چکان ها و یا حداکثر تا شعاع 10 سانتیمتری در دامنه پشته ها در روش جویچه ای و انجام تحقیقات و ترویج استفاده از پساب توصیه هایی است که در پایان این تحقیق به آن ها اشاره شده است .