آسیب شناسی توسعه گردشگری در سکونتگاههای روستایی استان گیلان با رویکرد عدالت مکانی-فضایی (مطالعه موردی:دهستان دیلمان شهرستان سیاهکل)

گردشگری به عنوان ابزاری مفید برای رشد اقتصادی در نواحی روستایی نقش غیر قابل انکاری داشته و بعنوان یک نیرویمؤثر در تحولات این مناطق محسوب می شود. اما تداوم این فعالیت در طول زمان واجد پیامدهایی است که دگرگونی هایی نظیرتعدددر سبک معماری وجانمایی کاربریها خارج از محدوده تعریف شده،تغییر زیاد در کاربریهای کشاورزی و به حاشیه رفتن فعالیت هایکلاسیک و ریشه دار در نواحی روستایی و همچنین عدم رعایت نظام کاربری اراضی از جمله آنهاست.این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و باستناد مطالعات اسنادی و مشاهده و مصاحبه با کارشناسان و مدیران محلی به بررسی آسیبهای ناشی از توسعهگردشگری در تحولات یکی از نواحی روستایی استان گیلان(دهستان دیلمان شهرستان سیاهکل) میپردازد. ناحیه جغرافیایی اینپژوهش یکی از محدوده های اکوتوریستی گیلان است که در طی دهه اخیر و بدلایلی که در این مقاله بدانها پرداخته خواهد شد.شدیدترین تغییرات فضایی-کالبدی را در بستر محیطی خویش دید ه و رون د این تغییرات با شتاب چشمگیری در حال افزایشاست. در واقع این مقاله تلاش دارد تا گسترش تفکر سرمایه داری و نقش آن در کثرت عناصر کالبدی با هویت های مختلف و مالاً کاهش عناصر وحدت بخش مکانی را درناحیه به تحلیل بکشد. یافته های این تحقیق نشان می دهد به طور متوسط روزانه در حدود230 نفر گردشگر به منطقه وار د می شوند و برهمین اساس علیرغم کاهش 31 درصدی در جمعیت روستایی در فاصلهسرشماری های سال 1375 و 1385 ،لیکن درخواست برای ساخت وساز در این ناحیه 25 درصد افزایش داشته است. و علیرغم اینکهتمامی روستاهای بالای 50 خانوار ناحیه و همچنین مرکز اداری-سیاسی آن (شهر دیلمان) برخوردار ازطرح فیزیکی- کالبدی هستندلیکن سرعت تغییرات در چشم انداز جغرافیایی ناحیه به گونه ایی است که مدیران نیز عملاً در دام منفعت مالی حاصل از این امر ازسازماندهی این فضاهای بکر و مستعد غافل شده و ضرورت آنرا به فراموشی سپرده اند. تداوم این وضعیت می تواند به انحصارگراییفضاهای جغرافیایی آن و از آن مهمتر تخریب منابع و واگرایی از اهداف و برنامه های توسعه پایدار ناحیه دیلمان بیانجامد.

کلیدواژه ها:

تحولات کالبدی ، سکونتگاههای روستایی ، گردشگری روستایی ، استان گیلان ، شهرستان سیاهکل ، دهستان دیلمان