تحلیلی بر کارکردهای بادگیر به عنوان نماد معماری در مناطق خشک

بادگیر از جمله عناصری است که پس از اضافه شدن به معماری خود به عنوان سمبل معماری کویری مطرح شد ، این عنصر علاوه برنقش عملکردی زبان معماری کویری را غنی تر کرده است ، بادگیرها به عنوان سیست ها م تنفس ساختمان محسوب میشدند که نوعاً ازمصادیق بارز استفاده از انرژیهای طبیعی به شمار میرود. این درحالی است که در گذشته ایرانیان با ابداعات و خلاقیت و با وجودامکانات محدود زمان خود، توانسته بودند بر مشکلات اقلیمی فائق آمده و در بدترین شرایط اقلیمی نیز بالاترین آسایش و آرامش رابرای ساکنان به ارمغان آورند. بادگیرها سیستم تنفسی شهر محسوب میگردند و از مصادیق بارز استفاده از انرژیهای پاک به حسابمیآیند. بادگیر شرایطی را فراهم میآورد تا جریان هوا در داخل ساختمان برقرار گردد و در تماس با عناصر رطوبت زا همچونحوض، باغچه و درختان کمبود رطوبت زمین را جبران و محیطی مطبوع در ایام گرم و طاقت فرسای تابستان ایجاد مینمود. با ها بادگیراشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شدهاند. تا قبل از اخت ها راع کولر برقی و گسترش آن در شهر ی مختلف، از بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی استفادهمیشده است و هنوز هم میتوان باقیمانده این بادگیرها ها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب در شهر یی مانند بندر عباس، بندر لنگه،قشم، بوشهر و اقلیم گرم خشک نواحی مرکزی مانند کرمان، نایین، یزد، طبس، کاشان، سمنان، اصفهان و حتی نواحی جنوب شهرتهران مشاهده نمود.این مقاله با بررسی انواع بادگیرها ، به تحلیلی بر کارکردهای آن به عنواننماد معماری در مناطق خشک می پردازد،که در معماری پایدار در طراحیهای معماری خصوصا ضرورت توجه به عناصر اقلیمی و معماری سنتی و دانش فنی مربوط به آن میبیست مورد توجه طراحان قرار گیرد.به نظر می ها رسد ترکیب خلاقیت گذشته ایرانیان با تکنیک های مدرن روز جهان می بایست به نتیجهکامل تر و راحت تر بیانجامد که جای آن اکنون در معماری ایران خالی میباشد.

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، اقلیم ، معماری کویر ، بادگیر