تأثیر جو اخلاقی و فرهنگی برمیزان بروز رفتارهای پرخاشگرانه در ورزشکاران

رشد جسمانی و حرکتی انسان در سال های ابتدایی عمر سرعت بسیار بالایی داردو به شدت تحت تأثیر محیط قرار می گیرد. بااین که هر موجود زنده تأثیرات محیطی خود را ابتدا از محیط داخلی در دوران جنینی می پذیرد ولی به مجرد این که متولد م یشودمحیط خارجی که به مراتب وسیع تر از محیط داخلی است بر آن تأثیر می گذارد. فرد در یک محیط اجتماعی شامل زبان، آداب و رسوم و جنب ههای دیگر فرهنگ که مجموعاً تشکیل «میراث اجتماعی » را می دهد رشد می کند.بدیهی است کهاین عوامل محیطی می تواند بر شخصیتافرادو رفتارهای آتی آن هاتأثیر بسیار زیادی بگذارد.در هر گروه اجتماعی اغلب تعاریف خاصی از موقعیت ها شکل می گیرد و افرادِ آن گروه تعبیر یکسانی از رفتار های مناسب با توجهبه هر موقعیت کسب می کنند. یک تیم ورزشی نمونه ای از یک گروه اجتماعی است که هنجارهای موجود در آن از طرف همه یاعضای تیم پذیرفته شده و بر رفتارها و اعمال آنان تأثیر می گذارد. به عنوان مثال یک بازیکن فوتبال اغلب زمانی در واکنش به مصدومیت حریف، توپ را به بیرون می زند )جهت رعایت بازی جوانمردانه( که آن رفتار مورد تأیید هم تیمی ها و کادر فنی تیم باشد وگرنه ممکن است بازی را ادامه دهد. با این حال باید در نظر داشت که جو فرهنگی و اخلاقی تنها مختص به تیم ورزشی نیستبلکه هر گروهی که ورزشکار در آن عضویت دارد، از جمله خانواده، را شامل می شود. تحقیقات حیطه ی روانشناسی نشان داده است که والدین در تمایل یا عدم تمایل فرزندان به رفتار پرخاشگرانه تأثیر زیادی دارند.تحقیقات مرتبط با ورزش نیز ارتباط بین پرخاشگری و تأثیر والدین را نشان داده اند. به عنوان مثال استوارت و ایبک ) 1995 ( تفاوت بین تأیید اجتماعی از جانب مادر، پدر و مربی را بررسی کرده و دریافتند که تأیید مادران بیشترین ارتباط را با رشد اخلاقی در کودکی دارد در حالی که تأیید هم تیمی ها در نوجوانان مهم تر است. بنابراین همواره خانواده ها اولین و مهمترین گام را در رشد اخلاقیکودک بر می دارند. در تیم های ورزشی، خصوصاً در رده های پایه، مربی تأثیر قابل توجهی را در تصمیم ورزشکار برای انجام رفتارهای پرخاشگرانهدارد. گاهی دیده می شود که مربیان موجب رشد هنجارهایی در تیم می شوند که از تقلب و خشونت حمایت می کند. بنابراین اگر تمایل داشته باشیم که ورزشکاران جوان ما ارزش هایی مانند بازی جوانمردانه، احترام به قوانین و اجتناب از پرخاشگری را کسبکنند باید ابتدا از وجود این ارزش ها در مربیان آن ها اطمینان حاصل کنیم. این امر امکان پذیر نیست مگر با ایجاد اصلاحاتی درنحوه پرورش و جذب مربیان رشته های مختلف. پر واضح است که کمیته های آموزش فدراسیون ها در این امر نقش اساسی بازی می-کنند. ضمن اینکه از نقش مدیران باشگاه ها نیز نباید غافل شد.در میدان ورزش همیشه واژه جوانمردی در تقابل با پرخاشگری و رفتارهای غیراخلاقی ظهور می یابد. برای ترویج بازی جوانمردانه در ورزشکاران جوان باید محیطی فراهم شود که همکاری و نه رقابت را تسهیل کند. یکی از راه های تشویق کودکان به بازیجوانمردانه، آموزش قوانین بازی و مهم تر از آن، طبعیت از این قوانین در طول مسابقه است. در هر ورزشی قوانین خاصی در موردمحدودیت مکانی یا زمانی وجود دارد که در صورت عدم رعایت آن ها، در حق یکی از طرفین مسابقه اجحاف می شود. متأسفانه گاهی مربیان و والدین وقتی که در معرض شکست قرار می گیرند این قوانین را زیر پا می گذارند که الگوی غلطی را در اختیارورزشکاران قرار می دهد. همچنین برخی مواقع رسانه ها به تمجید از ورزشکاری می پردازند که با تقلب پیروز شده است.در مجموع، کلید آموزش به ورزشکاران برای پیشگیری از رفتارهای غیراخلاقی و پرخاشگرانه این است که مربیان و والدین در رفتارهای خود ثبات داشته باشند. آن ها باید در محیطی که برای ورزشکار فراهم می کنند از موقعیت های ورزشی به عنوانفرصت-هایی برای آموزش علت درست یا غلط بودن رفتارهای مشخص استفاده کنند، در مورد اهمیت درستکاری به آن ها گوشزد کنند، پذیرش مسئولیت رفتارهای خود را ترویج دهند و احترام به هم تیمی ها، حریف و داور را آموزش دهند. بعد از خانواده و تیم ورزشی که جو فرهنگی و اخلاقی آن ها بیشترین تأثیر را بر ورزشکار دارد محیط های دیگری نیز در این زمینهنقش دارند. جمع دوستان، محیط کار، اماکن تفریحی و عمومی و همچنین رسانه ها می توانند جوی را برای ورزشکار ایجاد کنند که وی را به سمت رفتارهای پرخاشگرانه و یا بالعکس رفتارهای اخلاقی سوق دهد. به طور کلی، امروزه اخلاقیات در ورزش بیش از هر زمان دیگری رنگ باخته که برای بهبود وضع موجود لازم است که به همه ی گروه های ذکر شده در بالا آموزش های لازم ارائه شود.