جلوه ها و وجوه اشتراک و اختلاف داستان مجنون لیلی عربی و منظومه لیلی و مجنون نظامی
محل انتشار: کنفرانس ملی هزاره سوم و علوم انسانی
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,308
فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
NCTMH01_011
تاریخ نمایه سازی: 30 آبان 1394
چکیده مقاله:
داستان ﻟﯿﻠﯽ و مجنون داﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﻋﺮﺑﯽ،و ﻟﯿﻠﯽ و مجنون « ﻗﯿﺲ » دو ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در قرن اول هجری ﯾﻌﻨﯽ در ﻋﺼﺮ اموی ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻪ اند)1(.وﻗﯿﺲ ﺑﻦ ﻣلوح « ﻣﺠﻨﻮن» ﯾﮑﯽ از عاشقان عذری در زمان ﺧﻮﯾﺶ است. داستان اﯾﻦ دو ﻋﺎﺷﻖ دلداده در زبان ﻋﺮﺑﯽ در ﺣﯿﻄﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﻫﯿﭻ ﮐﺪام از شعرای عرب اﯾﻦ داستان را وارد ﺣﯿﻄﻪ ادبیات نساختند)2(تا اینکه درﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﯾﮑﯽ از شعرای نامدار ادبیات پارسی ﯾﻌﻨﯽ ﺣﮑﯿﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮔﻨﺠﻮی به درخواﺳﺖ اخستان ﺑﻦ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ،ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺮوان اﯾﻦ داستان را از ﺣﯿﻄﻪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻪ و وارد ﺣﯿﻄﻪ ادبیات نمود و در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺜﻨﻮی و در ﺑﯿﺶ از 4500 ﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﻢ درآورد (3) .وﺑﻌﺪ از آن داستان ﻟﯿﻠﯽ و مجنون در ادبیات فارﺳﯽ رواج و روﻧﻖ ﺑﺴﯿﺎری ﯾﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ ﺷﻌﺮاء و ادبیای پارﺳﯽ ﺑﯿﺶ از شعرا و ادبای تازی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع پرداﺧﺘﻨﺪ (4) و ﯾﺎ ﻧﺎم آن دو را در اشعارشان و ﯾﺎ ﻣﺘﻮﻧﺸﺎن ذﮐﺮ ﮐﺮدﻧﺪ (5) ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺠﺎل پرداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺻﻞ داستان ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺮ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ وی مورد بررﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ در ﻧﻈﻢ اﯾﻦ داستان ﭘﺮ ﺳﻮز و گداز عاشقانه ،ﮐﺘﺐ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﺮﺑﯽ (6) را ﮐﻪ اﯾﻦ داستان در آﻧﻬﺎ ﻣﺬﮐﻮر اﺳﺖ را در دسترس داﺷﺘﻪ و مورد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده است. ﭘﺲ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ او ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘاثر از اﺻﻞ ﻋﺮﺑﯽ اﯾﻦ داستان ﺑﺎﺷﺪﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺎ استادی و ﻫﻨﺮ ﻣﻨﺪی شاعراﻧﻪ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ داستان ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﻧﯿﺰ اعتقادی ﺧﺸﮏ آن زمان عرب ظهور ﯾﺎﻓﺘﻪ را آب و رﻧﮕﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺨﺸﯿﺪه و در واﻗﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻃﺮﺣﯽ ﻧﻮ در انداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﻢ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺧﻮﯾﺶ و ﻫﻢ ﻗﺪرت محسور کننده ادبیات پارسی را به رخ بکشد.در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ،ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ وجوه و جلوه های ﺗﺄﺛﯿﺮ اﺻﻞ ﻋﺮﺑﯽ داستان ﺑﺮ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ وجوه افتراق وﯾﺎ ویژگی های فارسی ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﻮرد بررسی ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.ﮐﻠ
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی اصغر جوادی ایگدر
کارشناسی ارشد زبان وادبیات عرب ،کارشناس آموزش متوسطه استان فارس
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :