مروری بر توافقنامههای ایران و افغانستان در خصوص حقابه رودخانه فرامرزی هیرمند و تأثیر معاهدات بر بحران آبی ایجاد شده در تالاب بینالمللی هامون

اهمیت وارزش تالابها بعنوان زیستگاه های منحصربفردبرای انسان و گونه های مختلف گیاهی و جانوری درداخل و حاشیه تالاب و فرسنگ ها دورتر ازآن برکسی پوشیده نیست تالاب ها منافع اساسی و مهمی مانند منافع زیست محیطی اکولوژیکی اجتماعی اقتصادی تمدنی فرهنگی و ... داشته و اغلب آنها بعنوان منابع آب شیرین براحتی توسط حیات انسانی و گیاهی و جانوری مورد استفاده قرار میگیرد ازجمله تالاب های مهم بین المللی و فرامرزی ایران میتوان به تالاب های هامون درمرز مشترک ایران و افغانستان اشاره نمود اقدامات و معاهدات صورت گرفته برروی رودهیرمند درسده اخیر سبب کاهش اورد رودخانه ی مرزی هیرمند به ایران و خشک شدن تالابهای هامون دربعضی ازسالها و تاثیرات منفی برمحیط زیست دشت سیستان شده است دراین مقاله ابتدا معاهدات صورت گرفته برروی رودخانه طی سدسال اخیر ذکر خواهد شد سپس تاثیر معاهدات برمیزان سطح تالاب های هارمون بررسی میگردد برای اشکارسازی تغییرات سطح تالاب هامون و تغییرات سطح زیرکشت دربالا دست تالاب درافغانستان ازتصاویر ماهواره ای لندست مربوط به دوره های 1973میلادی مطابق با اخرین معاهده ی معاهده سال 1351 هجری شمسی صورت گرفته بین دو کشور بروی رودهیرمند تصویر سال 1990 میلادی مربوط به سنجنده TM و تصویر سال 2001 میلادی مربوط به سنجنده ETM استفاده گردید نتایج حاکی ازآن است که علیرغم درنظر داشتن شرط توزیع متعادل حقابه درتمام قرارداده های بین دو کشور هیچ یک ازاین توافق ها بخوبی اجرا نگردید