روش محاسبه هزینه های اجتماعی در اجرا و بازسازی شبکه های فاضلاب شهری

همه ما در زندگی روزمره از تأسیسات شهری تعبیه شده در زیر سطح زمین استفاده نموده و از منافع آن بهره مند می شویم؛ اما یک حقیقت غیرقابل انکار نیز در این میان وجود دارد که ساخت و نگهداری از این تاسیسات مخصوصاً در شهرهای بزرگ و پرجمعیت منجر به بروز هزینه های اجتماعی سنگینی می گردد که تاوان آنها را خود ما به عنوان شهروندان یک شهر پرداخت می نماییم . هزینه های اجتماعی در کشور ما تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته اند و در اکثر پروژه های ساخت یا بازسازی تأسیسات شهری مخصوصاً شبکه های جمع آوری فاضلاب، معیار اصلی برای انتخاب روش اجرا، هزینه های مستقیم پروژه که مستقیماً به پیمانکار پرداخت می گردد، بوده است که این امر در اکثر مواقع منجر به رویکرد استفاده از روشهای سنتی و به ظاهر ارزان قیمت در امر ساخت، بازسازی و بهره برداری از شبکه های فاضلاب شده است؛ این روشهای سنتی در مقایسه با روشهای اجرایی نوین و امروزی ( بدون حفر ترانشه ) ، هزینه های اجتماعی بسیار بالاتری را سبب می گردند که اختلال در ترافیک، ایجاد آلودگی در محیط زیست، ایجاد تأثیرات روانی نامطلوب، سلب آسایش از شهروندان به دلیل بروز آلودگیهای صوتی و بصری و تولید گرد و غبار شدید از مصادیق این هزینه هاست . چنانچه بتوان راهی برای کمی سازی و محاسبه هزینه های اجتماعی و تبدیل آنها به معادل مالی ( ریالی ) یافت، این امکان فراهم می شود که با مقایسه صحیح روشهای اجرایی گوناگون از حیث مجموع هزینه های مستقیم اجرایی و هزینه های اجتماعی، مناسب ترین گزینه را انتخاب نمود . در این مقاله ضمن بررسی و طبقه ِبندی ِجامع ابعاد گوناگون هزینه های اجتماعیِ پروژه های اجرا یا بازسازی شبکه های فاضلاب شهری، متدهایی جهت کمی سازی و محاسبه برخی از این هزینه ها ارائه گردیده است .

کلیدواژه ها:

هزینه های اجتماعی ، شبکه فاضلاب ، اجرا و بازسازی ، ترافیک شهری ، آلودگی محیط زیست