پیش بینی انواع سد و اهمیت آن در آبیاری اراضی کشاورزی

بدلیل نیاز روز افزون به آب و عدم دسترسی به منابع تامین کننده آن , حفظ و استفاده از منابع آب ضروری به نظر میرسد, که درمناطقی که دارای آب زیر زمینی و بستر مناسب هستند , احداث سد های زیر زمینی می تواند یکی ازگزینه های مطلوب باشد .تاریخچه استفاده از سد در ایران و جهان به تمدن های قدیمی برمی گردد به عنوان مثال سدهای زیر زمینی در جزیره ساردینا درزمان رومیان ساخته شده است ، ولی هم اکنون سدهای زیر زمینی با توجه به مزایایی که نسبت به سدهای سطحی دارد تقریبا دراکثر مناطق دنیا به کار برده می شوند. هدف از طراحی سد بخصوص سدهای زیر زمینی را به طور کلی می توان در چهار بخش زیر خلاصه نمود. -1 تامین آب مصرفی -2 مدیریت منابع آب ( مانند مسدود کردن چند چشمه یا قنات و هدایت آب آنها به چشمه اصلی یا مادر چاه قنوات )-3 جلوگیری از پیشروی آب شور به آب زیر زمینی مانند سواحل و دشت های نمک -4 زیست محیطی مانند پخش آلودگی یا تشعشعات هسته ای و اثرات سوء آنها بر آب های زیرزمینی. از جمله مزایایی که سد های زیر زمینی نسبت به سد سطحی دارد به این شرح است:-1 هزینه ساخت بسیار پایین تر -2 نزدیکتر بودن سد به محل مصرف -3 عدم کاهش آب به علت تبخیر سطحی-4 بهداشتی تر بودن مصرف آب آن به علت گندزدایی از میکروب. سدهای خاکی معمولا ارزان تر از سد های بتنی تمام می شود وبه همین مناسب در جایی که عرض رودخانه (طول سد) زیاد باشد سد های خاکی در شرایط یکسان اقتصادی تر به نظر می رسند.یکی از شرایط عمده برای احداث سد های خاکی وجود مصالح خاکی مناسب در محل سد است که از اهم این مصالح،مواد غیرنفوذ(رس وسیلت است است،سایر مصالح از قبیل شن و ماسه نیز باید در محل و یا فاصله معقولی از کارگاه وجود داشته باشد. سدکه از سد های خاکی بزرگ (ایران و دنیا) است در شمال پلور (تهران) واقع است و ارتفاع تاج آن تا کف بستر شالوده متر می « لار »باشد.

کلیدواژه ها:

سد ، منابع آب ، آبیاری ، آب های زیر زمینی