نقش اقلیم گرم و خشک بر معماری مسکونی و ساختمان سازی

از آنجا که مرزهای اقلیی ارتباطی با مرزهای سیاسی ندارند و خصوصیات آب و هوایی برای مردمی که در نواحی اقلیمی همانندی زندگی می کنندف مسائل مشابهی را مطرح می نمایند از این رو راه حل هایی که مردم نواحی گرم و خشک در سرتاسر جهان برای پاسخگویی به مشکلات اقلیمی پیدا کرده اند، اگرچه از نظر شکل متفاوتند. اما از نظر معنی یکسانند. یکی از موارد ارزنده این راه حل ها برای جواب گویی به مشکلات ناشی از مسائل آب و هوایی در اقلیم گرم و خشک ایران به چشم می خورد. علاوه بر ضرورت امر دفاع در برابر حمله مهاجمان به شهر و روابط اجتماعی اقتصادی داخل شهر قلعه ای که سهمی در شکل پیچیده و بسته شهر و همچنین روستاهای این نواحی دارد ، کم کردن تماس با گرم و آفتاب تند تابستان به خصوص ت هیه سایه نقش عمده ای را در ترکیب فشرده بسته مجموعه ها دارا بوده است. مجموعه روستا یا شهر به صورت توده ای متراکم به نظر می رسد. کمترین سطح نمایان و رو به آفتاب پیش بینی شده است. روزنه ها کوچک است. جهت قلعه در این اقلیم که طبعا جهت کوچه های اصلی و جهت قسمت تابستان نشین خانه ها را شامل می شده، لیکن عوامل گوناگون، پیچیده و مرتبطی به معماری و ساخت و شهر شکل می دهند. داشتن دانش نسبی از این عوامل شکل دهنده و تاثیر متقابل آنها لازمه درک درست ساخت کالبدی و شناخت واقعی ارزش های فضایی گذشته است. در کشور ما وجود اقلیم و اب و هوای گوناگون، دوره های تاریخی با فرهنگ غنی از عوامل موثر به شمار می روند. هدف ما در این مقاله بررسی تاثیر عوامل آب و هوایی بر شکل معماری و ساخت شهر در مناطق گرم و خشک ایران می باشد. در این مقاله به دوره تاریخی خاصی پرداخته نشده است، بلکه با گوهر و اصل ویژگی فضایی شکل و ساخت شهر، فضای شهری و فضای معماری سروکار دارد که در مدت زمان طولانی در زمینه فرهگی قوی و در شرایط آب و هوایی ویژه ای جریان داشته است. تاکید بر جنبه دوره های تاریخی و باستان شناسی، شیوه و سبک معماری تاریخی و ماندگار و بعضا بیان هنر ی برخی آثار، ویژگی بارز مطالعات برجسته و کلاسیک معماری ایران است که در دهه های میانی قرن بیستم صورت گرفته است. بطور خلاصه در این مقاله به بررسی تا ثیر عوامل آب و هوایی بر ترکیب معماری اقلیم گرم و خشک ایران و بررسی ساختار تاریخی و تهیه نقش دقیق یکی از شهرهای کهن ایران یعنی یزد اشاره شده است.

کلیدواژه ها:

آب و هوا ، اقلیم گرم و خشک ، فضای معماری ، صرفه جویی انرژی ، محیط زیست