ارزیابی مناسبترین تراکم بوته و آرایش کاشت ارقام آفتابگردان در کشت تابستانه اصفهان

ه منظور ارزیابی مناسبترین تراکم بوته و آرایش کاشت ارقام آفتابگردان در کشت تابستانه ،آزمایشی در سال 1387 در مزرعه تحقیقات کشاورزی اصفهان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش اسپلیت فاکتوریل با 3 تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش فاصله ردیف کاشت 60 سانتیمتری یک ردیفه روی ، پشته و 75 سانتیمتری دو ردیفه در طرفین پشته به عنوان فاکتور اصلی و ترکیب ارقام آفتابگردان روغنی مستر ، لاکومکا وهایسان 36 به همراه تراکم بوته 8 10 و 12 بوته در متر مربع به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شد. صفات تعداد روز تا ستاره ای شدن،تعداد روز تا ظهور غنچه ها، تعداد روز تا 75 %گل دهی، تعداد روز تا گل دهی کامل، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخصبرداشت، درصد روغن دانه و عملکرد روغن دانه اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که کاهش فاصله ردیف به طور معنی داری باعث افزایش ارتفاع بوته گردید. همچنین فاصله ردیف بر صفات تعداد روز تا ستاره ای شدن، تعداد روز تا گل دهی کامل، تعداد روز تا رسیدگی، معنی دار شد ولی بر قطر طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار نبود. تراکم بوته نیز اثر بسیار معنی داری بر روی صفات مورد بررسی به جز تعداد روز تا ظهور غنچه ها داشت و با افزایش تراکم، عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه افزایش یافت ولی ارتفاع بوته،وزن هزار دانه، درصد روغن دانه و قطر طبق کاهش یافت. اثر رقم بر کلیه صفات مورد بررسی به جز عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود و رقم لاکومکا دارای بیشترین وزن هزار دانه و رقم مستر دارای بیشترین قطر طبق و از دو رقم دیگر زودرس تر بود. در این مطالعه بیشترین عملکرد دانه در فاصله ردیف کاشت 75 سانتیمتر، تراکم 12 بوته در متر مربع و رقم مستر، به میزان 3567 کیلوگرم در هکتار بدست آمد ولی اثر متقابل این تیمارهای آزمایشی بر عملکرد دانه وعملکرد روغن معنی دار نبود. اثر متقابل تراکم بوته و رقم بر صفات تعداد روز تا ستاره ای شدن، تعداد روز تا رسیدگی و قطر طبق در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل فاصله ردیف کاشت و رقم و همچنین اثر متقابل فاصله ردیف کاشت و تراکم بوته بر صفات تعداد روز تا ظهور غنچه ها و تعداد روز تا رسیدگی معنی دار بود. با توجه به نتایج حاصل، فاصله ردیف کاشت 75 سانتی متردو ردیفه روی دو طرف پشته و تراکم 12 بوته در متر مربع برای تولید رقم مستر به دلیل درصد و عملکرد روغن دانه بالاتر، در شرایط مشابه با آزمایش حاضر ممکن است مناسب باشد.

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، تراکم بوته ، آرایش کاشت