سرعت موج در سنگ پارامتر کلیدی برای حل مسائل ژئومکانیک نفت

در این فرصت بعنوان یک سخنرانی کلیدی همایش در ابتدا ضمن طرح اجمالی مباحث مورد توجه در ژئومکانیکنفت (از جمله پایداری چاه، مچالگی لوله جداری چاه، نشست و سایر مباحث) پارامترهای عمومی ژئومکانیکی (شاملمقاومت فشاری تک محوری، چسبندگی، زاویه اصطکاک داخلی، مدول یانگ، نسبت پواسون، و سایر موارد) برای حلاینگونه مسایل بطور بسیار اجمالی و سریع یادآوری می شود. با توجه به اینکه در ژئومکانیک نفت معمولا نمونه سنگمناسب برای بدست آوردن این داده ها در آزمایشگاه موجود نیست در حال حاضر راه حل مناسب تخمین پارامترهایژئومکانیکی با استفاده از لاگهای ژئوفیریکی از جمله سرعت موج P و S در سنگ می باشد.روابط تجربی زیادی برای تخمین پارامترهای ژئومکانیکی با استفاده از سرعت موج P و S در سنگ ارائه شدهاست. ولی استفاده از سرعت موج در سنگ ((Vp و VS) به این منظور چندان که عموم کاربران فکر می کنند سادهنیست و چالشهای اساسی در این رابطه مطرح می باشد. متاسفانه هم در هنگام تدوین این روابط تجربی و هم درهنگام استفاده از آنها غالبا این چالش ها مورد توجه قرار نمی گیرند. نتیجه این می شود که پارامتر های ژئومکانیکیتولید شده از دقت کافی برخوردار نباشند. در مرحله بعدی، مدلسازی که به کمک این پارامتر ها انجام می شود باواقعیتهای زمینی تطابق چندانی نخواهد داشت. این روند حتی می تواند اعتبار علم نوپای ژئومکانیک را نیز خدشه دارکند. تاثیر عمق و تاثیر فشار های همه جانبه بر سرعت موج در سنگ، تفاوت سرعت موج بدست آمده از چاه پیمایی باداده های آزمایشگاهی، موجود نبودن برخی داده های اساسی از جمله لاگهای حاوی VS و یا داده های آزمایشگاهی( Vp و VS)، تاثیر تخلخل بر سرعت موج ثبت شده و موضوعات دیگری از این قبیل از جمله چاشهای جدی هستند.در این جلسه سعی می کنیم به تعداد زیادی از این سوالات پاسخ قانع کننده ای بدهیم و دانش فنی امروز در ایران رابا آنچه در اختیار فعالان این عرصه در دنیا وجود دارد مقایسه کنیم.

کلیدواژه ها:

امواج تراکمی ، برش ، کشسان ، الستیک ، تنش های برجا ، فشار همه جانبه ، مکانیک سنگ