مطالعه تنوع ژنتیکی با استفاده از داده های مولکولی حاصل از نشانگرهای مولکولی

به تنوع قابل توارث در درون و بین جمعیت ها که با توالی کدهای ژنتیکی و مقدارDNA مرتبط می باشد تنوع ژنتیکی گفته می شود. تنوع ژنتیکی توسط جهش، نوترکیبی، جریان ژنی، مهاجرت و گزینش ژنتیکی ایجاد و منجر به تغییر در فراوانی آللیشده و نهایتا روی تنوع و تکامل جمعیت ها اثرمی گذارد. منابع ژنتیکی از با ارزش ترین منابع طبیعی است که تنوع ژنتیکی لازم برای اصلاح گران نبات را فراهم مینماید. محافظت از منابع ژنتیکی نقش مهمی در کشاورزی و تامین مواد غذایی ایفا میکند. حفاطت ژرم پلاسم شامل جمع آوری، نگهداری و ارزیابی تنوع ژنتیکی میباشد. ارزیابی تنوع ژنتیکی بر پایه صفات مورفولوژیک و نشانگرهای مولکولی مبتنی برRNA ،DNA و پروتئین انجام می شود. امروزه توصیه بر این است که از نشانگرهای مولکولی در کنار صفات مورفولوژیک برای ارزیابی جامع و مفید تنوع ژنتیکی در مجموعه های ژنتیکی استفاده شود. یکی از چالش های مهم در این زمینه تجزیه و تحلیل داده های حاصل از نشانگرهای ملکولی و ادغام آن با اطلاعات حاصل از صفات مورفولوژیک می باشد.. روش ها ی آماری متفاوتی برای تجزیه ی داده های حاصل از نشانگرهای ملکولی بسته به هدف مطالعه، در دسترس می باشند. بیشتر روشها با یک ماتریس 1 و 0 (به ترتیب نمایانگر بود یا نبود باندها) شروعمی شود. معمولا در استفاده از بیشتر روشها، هدف بررسی تنوع ژنتیکی و و شناسایی افراد یا تهیه انگشت نگاره آنها بر اساس الگوی باندی می باشد. بر این اساس تجزیه ی تنوع ژنتیکی در دو سطح درون جمعیتی و بین جمعیتی انجام می شود. در مطالعات تنوع ژنتیکی در درون جمعیت، الف- تخمین تنوع ژنتیکی با پارامتر هایی از قبیل میزان چندشکلی، نسبت مکان های چندشکل، متوسط تعدا د آلل ها در هر مکان، تعداد آلل های موثر، میانگین هتروزیگوسیتی در درون جمعیت، محتوی اطلاعات چندشکل(Polymorphic information content) و ب- میزان مشابهت افراد به همدیگر سنجیده می شود

کلیدواژه ها:

نشانگرهای مولکولی هم بارز ، نشانگرهای مولکولی غالب ، تخمین تنوع ژنتیکی ، تجزیه کلاستر ، تجزیه واریانس مولکولی