جمع آوری، احیاء و ارزیابی گونه های زراعی بامیه، ذرت شیرین، ریحان و مرزه جهت حفاظت از تنوع زیستی و استفاده در کشاورزی

توسعه دانش مهندسی ژنتیک و امکان انتقال ژن های مورد نظر از ژرم پلاسم گونه های وحشی به گونه های زراعی چشم انداز روشنی را در اصلاح و معرفی ارقام پرمحصول گشوده است. استان چهارمحال و بختیاری به لحاظ شرایط اقلیمیف توپوگرافی و خاک، رویشگاه گونه های متعدد گیاهی و از جمله غنی ترین منابع گونه های زراعی و خویشاوندان وحشی آنها در کشور می باشد. متأسفانه دانش ما در خصوص خویشاوندان وحشی گونه های زراعی بسیار محدود است. هم زمان فرسایش ژنتیکی نیز در بعضی از مناطق جهان و ایران به ویژه استان چهار محال و بختیاری به طور هشدار دهنده ای افزایش یافته است. با توجه به تنوع ژنتیکی گونه های زراعی و فرسایش شدید و روز افزون، این گونه ها در معرض نابودی می باشند. لذا دلایل متعددی برای جمع آوری و احیاء گیاهان زراعی از جمله شناسایی، احیاء طبقه بندی بتانیکی و نیز مطالعه تنوع ژنتیکی و حفاظت آنها وجود دارد. بامیه، ذرت شیرین، مرزه و ریحان به ترتیب از محدود سبزیجات خانواده های مالواسه، گرامینه و لابیاته می باشند که اهمیت کمتری نسبت به سایر سبزیجات در تغذیه و ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی دارند و آمار دقیقی از سطح زیرکشت این گونه ها در ایران وجود ندارد. احتمالاض منشاء پیدایش بامیه در هند و ذرت شیرین در مکزیک می باشد. این بررسی پنج ساله در راستای وظایف بانک ژن و تحقق اهداف فوق می باشد که از سال 1384 شروع گردیده است، در سال اول با توجه به دستورالعمل های IPGRI نسبت به تقسیم بندی استان بر اساس نقشه پراکنش کشت و کار گیاهان این خانواده اقدام شد. با توجه به این تقسیم بندی طی سالهای زراعی 87-1384 نسبت به تقسیم بندی استان بر اساس نقشه پراکنش کشت و کار گیاهان این خانواده اقدام شد. با توجه به این تقسیم بندی طی سالهای زراعی 87-1384 از سطوح زراعی ماطق مختلف استان بازدید بعمل آمده و 19 نمونه مرزه Satureia hortensis، 14 نمونه ریحان Ocimum basilicum و 2 نمونه بامیه . Abelmoschus spp جمع آوری و به بانک ژن ملی گیاهی ایران ارسال گردید.

کلیدواژه ها:

جمع آوری ، احیاء ، ذخایر ژنتیکی ، بانک ژن ، چهارمحال و بختیاری