شناسایی هیبریدهای بین‌ جنسی کامکوات زینتی و مرکبات با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره(ISSR)

تکثیر اکثر گونه‌های مرکبات با وقوع چند جنینی در بذرها همراه می‌باشد که منجر به ایجاد نتاج مخلوط حاوی گیاهچه‌های نوسلار و زیگوتی می‌گردد. در برنامه‌های اصلاحی مرکبات که مستلزم دورگ‌گیری باشند شناسایی تیپ هر گیاهچه قبل از اینکه آزمایشات در سطح مزرعه صورت گیرد ضروری است، چرا که به دلیل دوره نونهالی طولانی مدت و چندجنینی فوق العاده بالا، شناسایی زود هنگام هیبریدهای حاصل از والدین بذری منجر به صرفه‌جویی مالی و زمانی می‌گردد. تاکنون تکنیک‌های متعددی به منظور تمایز نتاج زیگوتی از نوسلار من جمله سنجش‌های کلریمتری، اسپکتروسکوپی مادون قرمز، تاریک سازی آنزیمی پلی‌فنول‌ها و کروماتوگرافی و آیزوزایم‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند اما هیچ کدام از این روش‌ها قطعیت مطلقی را در مورد منشأ گیاهچه‌ها از خود ارائه نداده‌اند. نشانگرهای DNA به دلیل اینکه تحت تأثیر فصل و مراحل فیزیولوژیکی گیاه قرار ندارند، برای شناسایی گیاهچه‌های نوسلار و زیگوتی و تسریع در برنامه‌های اصلاح‌نژادی بسیار سودمند و عملی می‌باشند. از این نشانگرها، ISSR در تحقیق اخیر جهت شناسایی دانهال‌های نوسلار و زیگوتی حاصل از گرده‌افشانی دستی بین کامکوات و سایر ارقام مرکبات مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که از 116 دانهال مورد آزمایش، 61 دانهال جنسی و53 دانهال غیرجنسی بوده و 2 دانهال شناسایی نشدند. تکثیر 94 درصد مکان‌های هدف در ژنوم آزمون شده به وسیله آغازگرها، دلالت بر کارایی آغازگرهای منتخب در این تحقیق را دارد. همچنین این نتایج بیان می‌دارد که جهت شناسایی حداکثر دانهال‌های جنسی می‌بایست از چندین پرایمر در آزمایشات استفاده‌ گردد.

کلیدواژه ها:

مرکبات ، چندجنینی ، دورگ‌گیری ، ISSR