القاء کالوس و باززایی در کاکوتی (ziziphora tenuir L)

کاکوتی (ziziphora tenuir L.) از خانواده نعناعیان و یکی از مهمترین گیاهان دارویی است. اثرات گیاه کاکوتی شبیه آویشن است. آویشن بیشتر برای درمان بیماری‌های تنفسی به کار برده می‌شود ولی کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه نیز کار برد دارد. یکی از راه‌های تکثیر و ایجاد تنوع در این گیاه، تولید کالوس در شرایط درون شیشه می‌باشد. در این تحقیق، جهت بررسی تولید کالوس و باززایی، ابتدا بذور در شرایط کاملاً استریل در هیپوکلریت سدیم 2٪ ضد عفونی سطحی شده و بعد از 20 دقیقه، 3 مرتبه با آب مقطر استریل شستشو داده شدند. سپس بذور استریل بر روی محیط کشت موراشیگ و اسکوک (MS) جهت جوانه زنی کشت گردید. پس از جوانه‌زنی، ریزنمونه‌های هیپوکوتیل و کوتیلدون از گیاهچه‌های استریل گرفته شده، و به محیط القاء کالوس انتقال یافتند. کالوس زایی و شاخساره‌زایی در محیط MS و با استفاده از ترکیبات مختلف Kin,2, 4-D, NAA و BA انجام شد. طبق نتیجه بدست آمده بیشترین کالوس زایی روی محیط MS دارای 1 میلی گرم در لیتر 2,4-D و 0/5 میلی گرم در لیتر کینتین حاصل شد اما بهترین کالوس زایی همراه با کیفیت خوب کالوس و باززایی در محیط دارای 1‌ میلی‌گرم در لیتر NAA و 1 میلی گرم در لیتر BA اتفاق افتاد. بیشترین درصد شاخساره‌زایی نیز در حضور 1 میلی گرم در لیتر 2,4-D و 1 میلی گرم در لیتر کینتین مشاهده شد. در این تحقیق هیپوکوتیل، بهترین ریزنمونه برای القاء کالوس و کوتیلدون بهترین ریزنمونه برای شاخساره‌زایی و باززایی شناخته شدند. ریشه‌زایی تمام شاخه‌های باززایی‌شده در محیط با نصف غلظت ترکیبات محیط موراشیگ و اسکوک و 0/5 درصد ساکارز بدون هورمون، به طور مطلوبی رخ داد.

کلیدواژه ها:

کشت درون شیشه ، کالوس زایی ، باززایی ، شاخساره زایی ، ziziphoratenuir