بررسی مقدماتی جدایه مولد زوالکاککسیای مرکبات با استفاده ازگیاهان محک و تکنیکRT-PCR

ویروئیدها کوچک ترین عوامل بیماری زا در گیاهان به حساب می آیند. اندازه ژنوم در این عوامل بین 246 تا 401 نوکلئوتید متغیراست. مرکبات، میزبان چند نوع ویروئید می باشند که از آن میان، بیماری کاککسیا توسط سویه های بیماری زای ویروئید کوتولگی رازک (Hop stunt viroid, HSVd) ایجادمی شود. درختان نارنگی و برخی از دورگ‌های آن ها، میزبان های حساس این بیماری را تشکیل می دهند که علایم آن به صورت کوتولگی، صمغ زیرپوست، زردی وضعف درخت، ساقه آبله ای و ناسازگاری درمحل پایه و پیوندک ظاهرمی گردد. وقوع بیماری ناشناخته زوال درختان مرکبات (جی بلایت) از اوایل سال 1389 از مناطق کوهپایه ای جیرفت در درختان با پایه بکرایی گزارش شده است.به علت شباهت های موجود بین علائم زوال درختان مرکبات منطقه جیرفت و علائم بیماری بلایت مرکبات از جمله نوع علائم، ارتباط بیماری با نوع پایه، وقوع بیماری در درختان بارده و ناشناخته بودن عامل بیماری، نامجیبلایت (برگرفته از دو حرف اول کلمه جیرفت به علاوه کلمه بلایت) برای معرفی این بیماری و تسهیل در ارتباطات و مکاتبات علمی انتخاب گردید. در بازدید های به عمل آمده از باغات کوهپایه ای منطقه جیرفت به منظور بررسی سبب‌شناسی این بیماری ناشناخته، مواردی از بروز زوال در درختان رقم تانجلو روی پایه بکرایی مشاهده گردید. در بررسی علائم زیر پوستی در محل پیوند، علائم مشخصه بیماری کاککسیا دیده شد. استخراج اسیدنوکلئیک (RNA) باروش SDS-Potacium acetate ازنمونههای درختان تانجلودارای علائم و سپس آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز بانسخه برداری معکوس (RT-PCR) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، وجود ویروئید کوتولگی رازک، تشخیص ویروئید HSVd را در نمونه های مذکور اثبات نمود. بررسی توالی سویه های کاککسیای مولد زوال ومطالعه واکنش آن‌ها روی گیاهان محک بالنگ اتراگ (Citron medica) و نارنگی(MandarinSpecial (Parsons درشرایط کنترل ‌شده دمایی گلخانه در دست بررسی است.

کلیدواژه ها:

کاککسیا ، ویروئیدکوتولگیرازک ، RT-PCR