بازچرخانی و استفاده مجدد از پسابهای شهری در کشاورزی راهکاری مناسب برای مقابله با خشکسالی

فاضلابهای شهری دارای انواع آلاینده‌های شیمیایی نظیر مواد سمی و فلزات سنگین و مواد آلی مثل هیدروکربنها، دترجنت‌ها، چربیها و روغنها و میکروار گانیزمهای زنده‌ای از قبیل ویروسها، باکتریها و کلیفرمهای مدفوعی، پروتزوئرها و کرمها می‌باشند که با ورود این فاضلابهای تصفیه نشده به محیط زیست و تماس با منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و خاکها باعث آلودگی این منابع آبی با ارزش می‌گردند و در صورت استفاده انسان از این منابع، خطر گسترش بیماریهای مختلفی بین مردم بوجود می‌آید که حداقل 21 مورد شیوع بیماری بوسیله سبزیهای آلوده به مدفوع یا فاضلاب خام گزارش شده است. این عوامل علاوه بر خطرهای مستقیمی که برای بهداشت عمومی دارند نتایجی از قبیل ایجاد مناظر زشت، تولید بوهای ناخوشایند و حشرات ناقل و مزاحمی مانند پشه‌ها و مگس‌ها را نیز به همراه دارند که با استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی می‌توان جدای از کاهش این خطرات، در مصرف آب شیرین صرفه‌جویی کرد و با توجه به وجود مواد کودی در پسابها باعث حاصلخیزی زمینهای کشاورزی نیز گردید که در نتیجه صرفه‌جویی اقتصادی نیز در پی دارد. البته استفاده از فاضلاب خام یا با تصفیه ناقص در این امر می‌تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. این استفاده زمانی معقول است که از نظر بهداشتی تدابیر حفاظتی مخصوص اندیشیده شده باشد، که در این گفتار سعی خواهیم داشت که اثرات بهداشتی و عوارض سوء فاضلابهای تصفیه نشده را در محیط زیست و زمینهای کشاورزی در کشورهای در حال توسعه بیان کرده و جنبه‌های غیربهداشتی آن را در کشاورزان و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی، بررسی نموده و با لحاظ روند رو به رشد شهرها در این کشورها و نیاز روزافزون ساکنین این شهرها به آب و موادغذایی، راهکارهای اصولی را برای دستیابی به وضعیت مطلوب بین استفاده از فاضلاب و کاهش خطرات احتمالی مورد بحث و بررسی قرار دهیم. با توجه به کمبود منابع آبی و وقوع خشکسالی‌های مداوم، استفاده مجدد از آب خاکستری و بازچرخانی آن بخصوص در بخش کشاورزی، بعنوان یکی از این راهکارهای اصولی مورد اجماع مجامع علمی بمنظور مقابله با بحران‌های کیفی و کمی منابع آب در کشورهای در حال توسعه یافته توصیه شده و در بسیاری از این کشورها به اجرا درآمده است، که به آن خواهیم پرداخت.