ارزیابی هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت خوی

آبهای زیرزمینی در مسیر خود مقادیری از املاح سازنده محیط دربرگیرنده را حل نموده که باعث بالا رفتن میزان املاح، تغییرات آنیونها و کاتیونها و در مواردی نامطلوب شدن کیفیت آب می شود. در این مطالعه به منظور بررسی کیفی منابع آب زیرزمینی از نتایج آنالیز شیمیایی 84 نمونه آبهای زیرزمینی برداشت شده از منطقه مربوط به شهریور 87 استفاده شد. بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و غلظت عناصر موجود در ترکیب آنها نشان می دهد که بیشتر نمونه آبهای مربوط به منطقه مورد مطالعه جزء آبهای شیرین و خیلی سخت به شمار م ی آیند که در ترکیب شیمیایی آنها غلظت یونهای غالب کاتیونهای قلیایی خاکی و آنیونهای اسیدهای ضعیف بوده و تیپ آبها در منطقه عمدتاً HCO3-Mg+2 -Ca+2 میباشد. بررسی مکانیسم حاکم بر خصوصیات هیدروشیمیایی از طریق دیاگرام گیبس، شاخص اشباعیت نسبت به کانیهای مختلف و نسبتهای مختلف یونی نشان میدهد که انحلال برخی از سنگهای دربرگیرنده و بخصوص سنگهای کربناته و به مقدار کم سنگهای تبخیری باعث تغییر کیفی این منابع آب و بالا رفتن غلظت برخی یونها در ترکیب این آبها شده است. بررسی کیفیت آبهای زیرمینی منطقه مورد مطالعه برای مصارف شرب از طریق دیاگرام شولر و مقایسه غلظت عناصر با استانداردهای ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که به جز آبهای مناطق شمال شرقی دشت اکثر نمونه ها از کیفیت خوب و قابل قبولی برای شرب دارا می باشند. بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه برای مصرف کشاورزی از طریق خطر شوری و قلیائیت، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم، اندیکس نفوذپذیری، دیاگرام ویلکوکس، کربنات سدیم باقی مانده و شاخص کلر- قلیائیت نشان میدهد که عمده آبهای منطقه دارای خطر شوری متوسط و قلیائیت پایین می باشند و اکثراً کیفیت برای مصارف کشاورزی مناسب است. همچنین محاسبه ضریب لانژلیه جهت تعیین خاصیت خورندگی و پوسته گذاری آبهای زیرزمینی دشت خوی برای مصارف صنعتی نشان میدهد که آبهای نوع خورنده در منطقه کم بوده و عمدتاً دارای خاصیت پوسته گذار می باشند.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، تیپ ، هیدروشیمیایی ، کیفیت ، دیاگرام گیبس