فرهنگ و معماری بومی استان گلستان (بررسی،تحلیل ومقایسه بافت تاریخی شهرهای گرگان وگمیشان)

خصوصیات معماری بومی یک جامعه برگرفته از جنبه های فرهنگی و هویتی آن جامعه است.فضاهای معماریوشهرسازی وابسته به محیط وفرهنگ وسنت یک جامعه می باشد.بررسی فرهنگ ومعماری مسکن استان گلستان درایران پژوهش مورد نظراست.بررسی وتجزیه وتحلیل فرهنگ حاکم برجامعه وتأثیر آن برمعماری منطقه، ارزیابی وشناخت ساختار محیط وبافت شهری، ارزیابی روشهای ساخت باتوجه به سازه،موادومصالح وفرایند طراحی مسکن وهمچنینمقایسه این موارددر بافت تاریخی شهرهای مدنظر(گرگان و گمیشان)ازاهداف این پژوهش می باشد. چارچوب نظری اینتحقیق براین موضوع متکی است که عوامل فرهنگی تأثیر تعیین کننده ای برشکل فضاهای معماری داشته است.روشتحقیق توصیفی- تحلیلی وتاریخی– تفسیری است واطلاعات ازطریق مطالعات اسنادی- کتابخانه ای مورد بررسی وتجزیه و تحلیل قرارگرفته است و بازدیدهای بسیاری از بناهای سنتی شهرهای گرگان و گمیشان را می توان نوعی گردآودی اطلاعات میدانی به شمارآورد.نتایج بدست آمده نشان بر این دارد که در بافت تاریخی شهر گرگان فضاهایشهری وفضاهای معماری مسکونی و امکانات موجود به مراتب مجلل تر وبیشتر ازبافت تاریخی گمیشان است ساختار حجمی مسکن بومی درگرگان حجیم تر است وساختار پلانی هردو بافت ازجهت شرق به غرب گسترده می باشد. ساکنین بافت تاریخی شهر گمیشان اقوام ترکمن می باشند ومسکن اولیه آنها آلاچیق ترکمنی است ،اسکلت اصلی وسقف مدور آنهمه ازچوب ساخته می شده، بنابراین تکراراستفاده از چوب در بافت تاریخی شهرگمیشان یک عادت فرهنگی می باشد.اما تنوع مصالح در بافت تاریخی شهر گرگان نشان از وضعیت اقتصادی، اجتماعی مطلوب تری دارد که به لحاظ ساختاری و فرهنگی غنی تراست.

کلیدواژه ها:

فرهنگ ، معماری بومی ، بافت شهری ، آلاچیق ترکمن ، گرگان ، گمیشان