بررسی روند شکل گیری نقش و تزئینات در مسجد و کلیسا از گذشته تامعاصر

وجود آثار در معماری معاصر و غیر معاصر از خصایص بارز و مهم هر بنایی است. تزیینات آثار معماری اسلامی مانند گچبری، آجرکاری، سنگکاری وکاشیکاری، گاهی با کاربرد مجزا و زمانی در تلفیق با یکدیگر توسط هنرمندان، نمایشی شگفتی از زیباییها پدید آورده است. هنرمند اسلامی با کنار هم قرار دادن حروف و اشکال تصویری گوناگون بسیار زیبا و با تنوع فوقالعادهشان که هر کدام از آنها تداعیگر شکلی است، توانسته ترکیبی تازه و بسیارجذاب پدید آورد.کتیبهها علاوه بر این ابزاری برای پیام رسانی و انعکاسدهنده کلام خدا، سخنان اولیاء و ادعیه اسلامی است.ازشاخصههای دیگر معماریاسلامی از لحاظ میزان و درجهی اهمیت، نقوش هندسی هستند که همیشه و در همه جا به چشم میخورند. استفاده از نقوش هندسی در مفهوم نمادین و فلسفی آن به منظور تأثیرگذاری روانی بر نیایشگر و تقویت حس وحدانیت در فضای مسجد است. شکلهای پیچاپیچ هندسی با تکرار تناسبات وابسته به یک نقش نوعی احساس نظم و هماهنگی میآفرینند. این دو عنصر تزیینی بهعنوان دو شاخصه اصلی تزیین معماری اسلامی در بسیاری از بناهایتاریخی عصر صفوی در ترکیب با یکدیگر و بهصورت مکمل دیده شده و با حفظ جایگاه خود معانی تازه و عمیقی خلق کردهاند. قدر مسلم این که همراهیمضامین معنوی کتیبهها با هماهنگی و احساس وحدتی که نقوش هندسی بهوجود میآورد پیامهای معنوی و روحانی ارزشمند و قدرتمندی دارد که در روح و اندیشه بیننده رسوخ میکند. علاوه بر این، نقوش هندسی و کتیبهها در کنار یکدیگر ترکیبهای بینظیری پدید میآورند که به لحاظ زیبایی شناختی حایز اهمیت میباشند.

کلیدواژه ها:

فرم ، نقش ، رنگ ، کالبد