گذری بر باغ ایرانی

معماری ایرانی دارای ویژگی هایی که در مقایسه با معماری کشور های جهان از ارزش و رمز و رازی مختص به خود برخوردار این ویژگی چون طرحی متناسب،هندسه ای بدیع،تناسباتی موزون،سازه ای دقیق و خلاقیت هایی نو و بالاخره تزییناتی گوناگون که هر یک در عین سادگی معرف شکوه معماریاین سرزمین است. هنر باغ سازی یکی از کهن ترین هنر های ایرانیان که دارای سنت های ارزشمند و قدرتی معنوی. شکل باغ در ایران از دیرباز تا کنون با طبیعت ومیزان آب تناسبی کامل داشته،بنابراین از دیرباز باغ ها به شیوه های گوناگون ساخته شده . با روی آوردن ایرانیان به دین اسلام،جها ن بینی اسلامی باعثترویج باغ سازی ایرانی در تمام نقاط ایران شد، لذا ایرانیان بهشتی را در این عالم طرح کردند که با خصوصیات این دنیا مطابقت دارد اما تصویری از آخرت را تداعی می کندو بالا خره می توان اذعان داشت که باغ ایرانی مزین به نظم و تناسب،برخوردار از حرمت و محرمیت،منزه از بیهودگی و افراط و تفریط،مساعد با قناعت و صرفه جویی و مجهز به پایداری.مهمترین مشخصه باغ ایرانی و عامل تداوم حیات آن آب است. در اساطیر ایرانی، چشمه، چاه، قنات و... که همگی تجلیگاه آب اند مکانهایی مقدس و پر رمز و راز محسوب می شوند. فرهنگ ایرانی انسان را جدا از طبیعت نمی داند بلکه او را همراه با سیر عناصر طبیعت و جز لاینفک آن و دل سپردن به طبیعت و استفاده از مناظر طبیعی را علاوه بر اینکه پی بردن به آیات و نشانه ها ی خدا می بیند،موجب حظ بصر و نشاط روان آدمی می داند. از این رو معماری وهنر ایران به شدتطبیعت گرا این اصل در باغ ایرانی سبب به وجود آمدن فضاهای نیمه باز مانند ایوان و کوشک شده پیوند دهنده فضای طبیعت و بخش ساخته شده میباشد. باغ ایرانی در عین وحدت در خطوط کلی،هندسه و مصالح اجرایی،دارای تنوع فضایی بی نظیری. تنوع فضایی باغ با تعریف فضاهای مستقل از هم از طریق محدود سازی،تنظیم فاصله دید،بهره گیری از اشکال هندسی،طرح کاشت،ترکیب بندی های متفاوت از گونه های گیاهی،کارکرد های فضایی آب،بهره گیری از مصالح و امثال آن نمود پیدا می کند. محور های اصلی، محور های فرعی،کرت ها،انواع حوض ها و فضاهای ساخته شده نشان از یک نظم و وحدت سازی در کلیت باغ ایرانی را تشکیل می دهند

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، چهار باغ ، پردیس ، باغ آرایی