مطالعه دینامیک سامانه های چرخندی بر روی ایران از دیدگاه تاوایی پتانسیلی برای آذرماه 1382

پارامترهای دینامیکی و فیزیکی متعددی در مطالعه سامانه هایی جوی به کار برده می شود. یکی از این پارامترهای دینامیکی، تاوایی پتانسیلی است که در غیاب اصطکاک و فرایندهای در رو پایستار می باشد. با توجه به پایستاری این کمیت، می توان از آن به عنوان یک ردیاب دینامیکی در تشکیل و تحول سامانه های سطح زمین استفاده کرد. در این مقاله، سامانه های جوی واقع بر کشور ایران در آذرماه 1382 از دیدگاه تاوایی پتاسینلی مطالعه خواهند شد. برای این کار، تاوایی پتانسیلی ارتل در سطوح مختلف همدمای پتانسیلی محاسبه می گردد. داده های مورد نیاز برای محاسبه تاوایی پتانسیلی ، مولفه های افقی باد (u,v) و دمای مطلق (T) می باشد که از اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) بدست آمده اند. ابتدا توزیع تاوایی پتانسیلی بر روی 20 سطح فشاری از سطح 1000 هکتوپاسکال تا سطح 50 هکتوپاسکال به فواصل 50 هکتوپاسکال با تفاضلگیری متناهی مرتبه دوم در داخل حوزه و تفاضلگیری متناهی مرتبه اول بر روی مرزهای افقی و قائم انجام می شود. شبکه مورد استفاده، شبکه منظمی با گامهای شبکه ای برابر 1 درجه سانتیگراد ددر راستای y,x بوده و شامل 26 سطح همفشار است که در این مطالعه فقط از 20 سطح همفشار فوق استفاده شده است. سپس با محاسبه دمای پتانسیلی بر روی تمام سطوح همفشاری، تاوایی پتانسیلی برای نمونه هایی از سطوح همدمای پتانسیلی، درونیابی می شود. با تحلیل توزیع افقی و قائم تاوایی پتانسیلی می توان ساختار افقی و قائم سامانه های جوی و تحول آنها را به طور دینامیکی مطالعه کرد که نتایج آن می تواند در پیش بینی سامانه ها نیز مفید باشد.

کلیدواژه ها:

تاوایی پتانسیلی ، سطوح همدمای پتانسیلی