بررسی تطبیقی سفرنامه ناصرخسرو و ابن جبیر

سفرنامه ها به عنوان ابزاری مهم در بازسازی جوامع گذشته همواره مورد استفاده ی محققان عرصه ی علوم انسانی قرار گرفته اند. یافته های دیداری و شنیداری ناصر خسرو و ابن جبیر سرشار از اطلاعات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی سرزمین های جهان اسلام از شرق تا غرب است. این اطلاعات شاید از دقت تحقیقات علمی برخوردار نباشد با این حال از نظر مردم شناختی ارزشمند است. این پژوهش به مقایسه ی تطبیقی نگارش و محتوای دو سفرنامه می پردازد. هر دو نویسنده در مواجهه با فرهنگ ملل بیگانه، حالتی از شگفتی، کنجکاوی و ابهام دارند. این شگفتی ها ناصرخسرو را به قضاوت نمی کشاند اما ابنجبیر آن ها را نقد و گاهی رد می کند. توجه به اماکن مذهبی و وصف آن ها و نیز اطلاعات سیاسی ارایه شده در سفرنامه ی ابنجبیر، پررنگ تر از سفرنامه ی ناصرخسرو است. ابن جبیر با توجه به ثبت روزانه ی خاطرات، مطالب خود را دقیق تر و کامل تر از ناصرخسرو ارایه کرده و این امر بر ارزش سفرنامه ی وی افزوده است.

کلیدواژه ها:

سفرنامه ، ناصرخسرو ، ابن جبیر ، فرهنگی ، سیاسی