پهنه بندی عمق یخبندان و تعیین مناسبترین روش تخمین آن با استفاده از دمای اسکرین در خراسان رضوی

دمای خاک به عوامل متعددی از جمله توپوگرافی، تابش خورشید، دمای هوا، میزان رطوبت خاک، نوع و ویژگی های حرارتی خاک بستگی دارد. مجموعه این عوامل عمق نفوذ یخبندان در خاک را مشخص می کنند. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات دمای پناهگاه در ایستگاه های سینوپتیک خراسان رضوی در دوره آماری 17 ساله (2008_1992)، روش های آمریکایی، نروژی و فنلاندی مورد آزمون قرار گرفت و مناسبترین مدل برآورد عمق یخبندان تعیین گردید. نتایج نشان داد کمترین دمای روزانه و در نتیجه شدیدترین یخبندان در سطح و عمق خاک در ماههای ژانویه و فوریه صورت پذیرفته است. همچنین این امر در مناطقی که دارای ارتفاع بیشتر و اقلیم سردتر بوده اند رخ داده است.این حالت بیشتر در مناطق شمالی و مرکزی مشاهده شده و با پیشروی به سمت جنوب و غرب شدت آن کاهش مییابد. مقدار شاخص یخبندان هوا AFI(Air Freezing Index) محاسبه شده در روش آمریکایی نسبت به روش های نروژی و فنلاندی بیشتر میباشد. همچنین نتایج محاسبه شده در روش آمریکایی نسبت به روش های نروژی و فنلاندی بیشتر میباشد. همچنین نتایج نشان داد که در اقلیم های گرم بین روشهای آمریکائی، نروژی و فنلاندی اختلاف معنی دار وجود داشته و اقلیم های سرد دارای درصد اختلاف کمتری بوده اند. ضریب همبستگی (r-0/6) به دست آمده نشان می دهد که روش فنلاندی مناسبترین روش تخمین عمق یخبندان در منطقه مطالعاتی می باشد.

کلیدواژه ها:

خراسان رضوی ، عمق یخبندان ، دمای خاک ، دمای هوا