بازشناسی نقش متغیر بندرگاهی بر ساخت و شکلگیری اولیه شهرهای اسلامی (مطالعه موردی: جده، سیراف، المریا، مهدیه، قاهره، تونس)

اغلب پژوهشها در خصوص شهرهای اسلامی رویکردی جزءنگرانه و توصیفی داشته و به بازه زمانی خاصی محدودمیباشند. بدلیل برخی تشابهات کالبدی میان شهرهای جهان اسلام، مطالعه علل پیدایش و تطور شهرهای سایر نقاط جهان اسلام ضمن تسهیل درک بهتر علل و متغیرهای موثر بر دگرگونی کالبدی شهرهای ایران، اطلاعات پایه ارزشمندی را برای نظریهپردازی در خصوص شهر دوره اسلامی فراهم مینماید. این پژوهش با اتخاذ روش تاریخی-تفسیری به بررسی نقش متغیر شهرهای بندری بر ساخت کالبدی شش شهر بندری جده، سیراف، المریا، مهدیه، قاهره و تونس می پردازد و تلاش مینماید بر اساس مطالعات پژوهش به دو پرسش 1- آیا عوامل کارکردی بندرگاهی شهر اسلامی، در شکلگیری کالبدی شهرها تاثیر داشتهاند؟ 2- آیا رابطه معنی داری میان مسجد جامع و موقعیت دریا نسبت به شهر وجود داشته است؟ پاسخ دهد. نتایج پژوهش ضمن تایید متغیرهای فوقالذکر نشان میدهد بازارهای شهرهای اسلامی نیز از موقعیت بندرگاهی آنها تاثیر پذیرفته است

کلیدواژه ها:

شهرهای دوره اسلامی ، شهر بندری ، ساختار کالبدی ،