استراتژی مقابله با زورگویی مستکبران در منظر حضرت علی علیه السلام

هدف از ارائه این مقاله تبیین استراتژی مقابله با زورگویی مستکبران توسط حضرت علی (ع) می باشد . از آنجا که مستکبر در منظر امام علی (ع) نتیجه درک نادرست نفس، فراموشی از هدف غایی خلقت انسان، بی توجهی به قوه عاقله، عدم اهتمام به فطرت متعالی، خروج از مدار توحید و نفی ربوبیت تشریعی خداوند متعال است و این موضوع با مبانی فوق، خود شیفتگی و حب ذات و طغیان غرایز و انحراف از فطرت را به همراه دارد . بر اساس تعالیم نهج البلاغه خروج از مدار توحید و حرکت در مسیر شیطان، مبنای اصلی ورود به فرهنگ استکباری است و ثروت، قدرت، منصب، علم و عبادت از ابزارهای زمینه ساز استکبارند. دیدگاه نهج البلاغه به مفهوم استکبار، دیدگاهی فردی و در حوزه مسائل اخلاقی است. با این تفکر، نتیجه حاصله آن است که استکبار یک آفت اخلاقی است که زمینه های انحطاط انسان را همچون شیطان فراهم می سازد . بررسی موضوع استکبار در سخنان امام علی (ع) و کنکاش در تاریخ حکومت علوی، نشان می دهد که لزوم شناسایی انگیزه های دشمن، محدود به مکان و زمان خاصی نبوده است . با تفکر در این زمینه مشخص می گردد که همه بهانه های دشمنان برای مخالفت با حضرت علی (ع) بی اساس بوده و پشت پرده مخا لفتشان، انگیزه هایی نهفته است. انگیزه هایی قدرت، مقام و منزلت، سودای تشکیل سلطنت اموی که در رفتارها یی چون پیمان شکنی، حیله گری، نفاق، بی بندوباری مالی، هواپرستی و خودخواهی، جهل و جمود، دینداری ظاهری و بدون بینش، دنیاطلبی، فزون خواهی، حسادت، انتقام گیری و دشمنی با حضرت نمود پیدا کرد که شیوه حضرت در برخورد با دشمنان در راهبرد های اساسی مانند مذاکره، مدارا و برخورد قاطعانه و ... خلاصه می شود.

کلیدواژه ها:

نهج البلاغه ، استکبار ستیزی ، استبداد و خودکامگی ، امام علی (ع) ، دشمن شناسی ، مستکبران