طبقه بندی اقلیمی - تابشی برای ایران

اقلیم جو غالب هوا در یک منطقه معین می باشد با اینکه اقلیم شرایط پیچیده و خلاصه ای از اوضاع جوی منطقه ای که در یک لحظه معین قابل لمس نبوده بطور مشخصی در بخشهای جهان و به ویژه در ارتباط با عرض جغرافیائی و سایر عوامل اقلیمی و جغرافیائی عدیده ای تغییر میکند، با این وجود در نواحی وسیعی از کره زمین، شرایط اقلیمی تقریبا با وجوه تشابه همسانی مشاهده می گردد. از اولین تقسیم بندیهای اقلیمی در جهان می توان به تقسیم بندی پارمندیس درحدود 500 سال قبل از میلاد اشاره کرد. درحدود 168 سال قبل از میلاد، بطلمیوس جهان را به هفت اقلیم تقسیم نمود. در بین سالهای 1909 تا 1978 در حدود 27 تقسیم بندی اقلیمی گوناگون انجام گرفته است که از آن جمله می توان تقسیم بندی کوپن (1918) و تراورثا (1954) و استرالر (1978) را نام برد. هر تقسیم بندی بر اساس شیوه و روش خاصی صورت می گیرد و مبنی هر کدام متفاوت می باشد. در کشور ایران طبقه بندیهای گوناگون زیادی صورت گرفته است که از آن جمله می توان به طبقه بندیهای گنجی (1339) ، عدل، جوادی، ثابتی اشاره نمود [1] با توجه به این مطلب که اساس هر طبقه بندی متفاوت است، درمورد طبقه بندی تابشی اساس روش بر میزان تابش خورشید در نواحی مختلف استوار است. در مورد تقسیم بندی تابشی در ایران آخرین کار انجام گرفته مربوط به صمیمی [2] می باشد، که کشور ایران را به 4 ناحیه تابشی تقسیم کرده است. در این مقاله ابتدا سعی شده است که با توجه به تقسیم بندی کسمائی، برای ایران یک تقسیم بندی تابشی ارائه گردد. در ابتدا تقسیم بندی کسمائی [3] با استفاده از متوسط دما و میزان بارندگی در کل سال و دو فصل تابستان (ماههای ژئوئن، ژولای، آگوست) و زمستان (ماههای دسامبر، ژانویه، فوریه) مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مرحله بعدی طبقه بندی اقلیمی کوپن با طبقه بندی کسمائی مورد مقایسه قرار می گیرد. با توجه به اینکه اساس طبقه بندی تابشی را ساعت آفتابی تشکیل می دهد طبقه بندی نهائی را از لحاظ ساعت آفتابی بررسی کرده، و طبقه بندی اقلیمی از نوع تابشی ارائه خواهد شد.