مطالعه تحلیلی وقوع زمین لرزه القایی در گسل شمال تبریز در اثر آب گیری مخزن سد ونیار تبریز

با احداث سد و ایجاد یک مخزن بزرگ آب، امکان وقوع زلزله القایی پس از آب گیری در مخزن سد وجود دارد. سد ونیار با حجم مخزن حدود 360 میلیون مترمکعب و ارتفاع 50 متر از بستر رودخانه از نوع سد سنگ ریزه ای با هسته رسی می باشد. این سد در نزدیکی گسل شمال تبریز که از گسل های فعال با سابقه لرزه خیزی تاریخ می باشد، قرار گرفته است بنابراین انجام مطالعات احتمال وقوع زلزله القایی بر روی این سد ضروری به نظر می رسد. به منظور مطالعه پتانسیل ایجاد زمین لرزه های القای مخزن سد ونیار تنش های نرمال (فرمول در متن اصلی مقاله) در محدوده 40 در 40 کیلومتری سد،با در نظر گرفتن بار مخزن در کانون زمین لرزه برای شبکه 1 × 1 کیلومتری و بر روی گسل شمال تبریز برآورد گردید. در این تحقیق از سازوکار زمین لرزه 10 آذر 1386 تبریز استفاده شده که ساز و کار به دست آمده در راستای لغز راست گرد می باشد که با سازوکار گسل شمال تبریز همخوانی دارد. برای تعیین سازوکار زمین لرزه و تشخیص صفحه گسل، از دستگاه های شتاب نگاشت استفاده شد و نتایج با مدل های ریاضی تحصیل گردید. با توجه به مقادیر حاصل از تجزیه و تحلیل نتیجه گرفته شد که با افزایش عمق زمین لرزه ها اثر مخزن کاهش می یابد. بیشترین اثر مخزن تا عمق بین 1 تا 4 کیلومتری می باشد و همچنین مقادیر پایداری گسل Sr (t) در مورد گسل شمال تبریز، کمتر از صفر به دست آمده است که بیان کننده این است که در مخزن سد ونیار بر روی گسل تبریز باعث جلو افتادن زمین لرزه خواهد گردید.

کلیدواژه ها:

زمین لرزه القایی ، آبگیری سد ، پایداری گسل