مطالعه فیتوشیمیایی اکوتیپ های مختلف گل ختمی (.Alcea Koelzii L) در استان چهارمحال و بختیاری

عوامل آب و هوای مانند دما، بارندگی، طول روز، نور خورشید، تبخیر و تعرق و بادنقش مهمی در تولیدمتابولیتهای ثانویه این گیاهان دارند. ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب و جهت آن، عرض جغرافیایی، پوشش اراضی، نزدیکی به منابع آبی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به واسطه تأثیر بر سایر عوامل بوم شناسی بر سنتز ترکیبات ثانویه به خصوص اسانس در گیاهان مؤثر هستند. خصوصیات خاک مثل بافت خاک، مواد آلی، آهک، شوری و اسیدیته از فاکتورهای محیطی می باشند که باید مورد مطالعه قرار گیرند. ختمی گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه ای به ارتفاع 0/5 تا 1/5 متر و پوشیده از کرک های نرم که ریشه ای دراز، دوکی شکل، به ضخامت انگشت و به رنگ خاکستری مایل به زرد دارد. در نواحی مختلف مخصوصاً در سواحل ماسه ای، زمین های کم و بیش شور و نواحی مرطوب می روید و با آنکه امروزه در محیط های مختلف پراکندگی حاصل نموده معهذا محل زندگی آن، بیشتر در اراضی شوره زار است و از آنجا به اماکن دیگر انتشار یافته است. از اختصاصات ختمی این است که برگ های پهن و بزرگ، منقسم به 3 تا 5 لوب دندانه دار و گل هایی درشت به رنگ سفید گلی یا مایل به ارغوانی دارد. گلهای آن در قسمت انتهایی ساقه، به صورت دسته های غالباً 3 تایی ظاهر می گردد. اکوتیپ های جمع آوری شده در این مطالعه مربوط به مناطق شهرکرد، دستگرد، بن کوهرنگ و شیخ شبان بودند. نتایج نشان داد از نظر میزان آلکالوئیدها، آنتراکینون ها و فنیل پروان تفاوت معنی داری بین نمونه های مختلف دیده نشد اما از نظر میزان ترپن ها، ساپونیت، فلاونوئید و کومارین اختلاف بین اکوتیپ ها معنی دار بود. همچنین غلظت پلی فنل ها خصوصاً تانن نیز در میان نمونه های مورد بررسی تفاوت های فاحشی دیده شد.