مدل های سیاست جنایی با تاکید بر مدل سیاست جنایی اسلام

دانش واژه سیاست جنایی برای نخستین بار توسط اندیشمندی آلمانی به نام فویر باخ در کتابی با عنوان حقوق کیفری به سال 1803 بکاربرده شد.. قانونگذار در سیاست جنایی برای کنترل جرم، علاوه بر پاسخ های کیفری، از مشارکت نهادهای اجتماعی نیز بهره مند می شود. سیاست جنایی، در دو مفهوم مضیق و موسع کار برد دارد که در معنای مضیق، همان سیاست کیفری است که تنها شامل اقداماتی می گردد، که نظام کیفری از طریق قوه قضاییه به آن می پردازد. اما در معنای موسع، تنها به اقدامات کیفری بسنده نمی کند و تدابیر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مانند آن را نیز در بر می گیرد. در نتیجه سیاست جنایی در معنای موسع، دارای مدل های مختلف است. از این رو؛ این سوال مطرح میشود که مدل سیاست جنایی چند نوع است و مدل مطلوب کدام است در پاسخ می توان گفت: مدل سیاست جنایی به طور کلی بر سه نوع است: دولتی، جامعوی و مختلط، که هر کدام دارای گونه های هستند. کشف چگونگی یک مدل سیاست جنایی، در صورتی امکان پذیر است که مفاهیم مرتبط، اصول و ایدیولوژی حاکم بر آن، بررسی و شناخته شود. ازاین رو، مقاله حاضر در سه قسمت تدوین یافته است: الف) به تبیین مفاهیم، گونه ها و ایدیولوژی های حاکم بر سیاست جنایی پرداخته شده است. ب) مدل های سیاست جنایی به طور کلی مورد ارزیابی قرار گرفته است. ج) در این قسمت، به مدل سیاست جنایی اسلام پرداخته شده است، که اگر سیاست جنایی اسلام، به صورت یک مجموعه منسجم و بهم پیوسته، مورد توجه قرار گیرد؛ در این صورت می توان یک مدل سیاست جنایی مشارکتی، دارای اهداف عالیه که مبتنی بر عدالت و ترقی و تکامل جامعه بشری است، تعریف کرد. بنابراین با توجه به مبانی و آموزه های سیاست کیفری اسلام مانند توجه به عدالت و شرافت انسانی و ضرورت حرکت در مسیر رشد و تعالی، سیاست جنایی اسلام یک مدل مطلوب و به صورت مشارکتی است.

کلیدواژه ها:

سیاست جنایی ، ایدیولوژی ، مدل ها ، مدل