برخی مشکلات طراح های مرتعداری و سرمایه گذاری در مراتع کشور و راه حل ها

اولین مهاجرانی که هزاران سال پیش به سرزمین ایران کوج کردند، عشایر بودند که مراتع سرسبز را در اختیار گرفتند و تاکنون بقایای آن نسل قدیم از راه استفاده از مرتع اسرار معاش می کنند. بنابراین مالک واقعی و قانونی مراتع کشور دامداران عشایر بوده و هستند. پس از ملی شدن جنگل ها و مراتع کشور در سال 1343 دولت ایران به هر دلیل، خود را مالک قانونی مراتع دانست و مدیریت سنتی مرتع را بنفع خود تغییر داد. تا قبل از ملی شدن مراتع، مدیریت مرتع بوسیله اشخاصی که در حفظ مرتع دخیل بودند، بر اساس تولید علوفه بیشتر و احساس مالکیت بود، که از این علوفه، تولیدی مالکان یا بوسیله دامهای خرد و یا از راه اجاره دادن از مرتع استفاده می کردند. تعادل دام و مرتع به دو عامل بستگی داشت. عامل اول، مدیریت سنتی مالکان و نبودن واکسن و دارو و خشکسالی هایی که اتفاق می افتاد و همچنین نبودن راه های ارتباطی و وسایل حمل و نقل در تهیه علوفه و رساندن علوفه در زمستانهای سخت و پربرف تعدادی از دامها تلف می شدند و در سالهای بارندگی مرتع فرصت می یافت تا زمان ازدیاد دام خود را بازسازی کند و این تعادل بصورت طبیعی برقرار بود. زمانی که واکسن و دارو و دامپزشکی به خدمت گرفته شد و از طرفی با بوجود آمدن راه های ارتباطی و وسایل حمل و نقل و تهیه علوفه و رساندن علوفه به دام در زمستانهای بر برف و خشکسالی ها از اتلاف دام جلوگیری بعمل آمد و ازدیاد جمعیت دامی کشور بوسیله دخالت انسان اتفاق افتاد و این اولین بهم خوردگی در تعادل دام و مرتع و تخریب مراتع شروع شد. عامل دیگر تخریب مراتعف ازدیاد جمعیت روستایی و عشایری کشور و به دنبال آن بیشتر شدن تعداد بهره برداران از مراتع را می توان نام برد. عامل مهم دیگری که می توان از آن بعنوان عامل تخریب مراتع کشور یاد کرد، نبودن مدیریت صحیح در بهره برداری از مراتع است چون دولت مالکیت مرتع را از خود کرده بود، بهره برداران بدون احساس مسئولیت و بدون کنترل واقعی از طرف دولت و با فکر هر چه بیشتر استفاده کردن از علوفه مرتعی، موجب شدند مراتع کشور رو به ویرانی گذاشت که تاکنون ادامه دارد. اکنون که دولت خود را مالک مراتع می داند، از کنترل مراتع، چرای خارج از فصل و بیش از ظرفیت مرتع ناتوان مانده است. سازمان جنگل ها و مراتع کشور با سیاست گذاری و اعمال نظرهای نادرست عامل اصلی تخریب مراتع کشور است.