تهدیدات توسعه منابع آب در خاورمیانه

سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,951

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

RWRDC01_035

تاریخ نمایه سازی: 11 اردیبهشت 1390

چکیده مقاله:

آب اولین نیاز حیاتی انسان و همه موجودات زنده می باشد، بر اساس آیات قرآن کریم، سازمان و قوام آفرینش الهی برآب نهاده شده است. تهیه اطمینان بخش آن برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنعتی از دغدغه های دائمی بشر بوده و منابع آب دائمی در ایجاد سکونتگاه ها و رشد فعالیتهای اقتصادی سهم مهمی داشته اند. در متغییرهای جغرافیایی که یکی از عوامل واگرایی و تهدید امنیت منابع می باشد، متغییر آب جایگاه خاصی دارد که گاهی به صورت؛ اختلاف در مالکیت آب، اختلاف در مکان خط تقسیم آب، عدم دسترسی دولت محاط در خشکی به آبهای آزاد، رودخانه های مارپیچ در مرز، جابجایی مسیر آب، جلوگیری از جریان آب رودخانه به کشور همسایه توسط کشورهای بالادست، باعث تنش و تهدید منابع بین کشورها شده است. در این مقاله به بررسی متغییر آب و مسایل پیرامون آن بویژ مسایل مربوط به تهدیدات توسعه منابع آب در خاورمیانه پرداخته می شود. تهیدات منابع آب به دو صورت ممکن است مشاهده شود؛ یکی استفاده از روشهای خشونت بار برای حل اختلافات مربوط به آب در جوامع کوچک و محلی در مورد حقابه به ویژه درمناطق گرم و خشک که به صورت موروثی هم درآمده و دوم آنکه در سطح بین الملل گاهی ایجاد محدودیت توسط یک کشور همسایه می تواند موجب تحریک احساسات ملی گرایانه و به همراه آن بروز احساسات خصمانه علیه کشورخاص گردد. لذا ریشه بسیاری از تنشها در مقوله آب می گنجد. امروزه اختلاف بر سر منابع آبی صرفا مصرف آن در بخش کشاورزی، آب شرب، مصارف خانگی و صنعتی نیست، بلکه گاهی موضوع کشتیرانی، تردد و حمل و نقل از مرزهای مشترک آبی تا رسیدن به آبهای آزاد بین المللی نیز تنش زا شده است. در منطقه خشک و بی حاصل خاورمیانه آب از اهمیت استراتزیک برخوردار است که می تواند دلیلی برای دشمنی و اقدامات خصمانه و بهانه جنگ باشد. کشورهای مصر، اردن ، اسرائیل، مناطق اشغالی ، ترکیه ، سوریه، عراق، شبه جزیره عربستان و ایران ... به صورت بالقوه و بعضی بالفعل با مشکل آب از بعد داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کنند. تاکنون جنگهایی در خاورمیانه به خاطر مالکیت و یا تصاحب آب و یا استفاده تجاری و امنیتی از رودخانه ها رخ داده است که جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل، جنگ 8 ساله عراق علیه ایران و ... بارزترین آنهاست. حوزه های آبی رود نیل ، رودهای دجله وفرات، رود اردن ، لبنان ، فلسطین اشغالی، بلندی های جولان، اروندرود و هیرمند دربین کشورهای همسایه مورد اختلاف وتهدید می باشند. مصرف بی رویه آب، نبود مدیریت صحیح در مصرف و عدم سرمایه گذاری مشترک منطقه ای، همگی تهدیداتی برای توسعه منابع آب در آینده خاورمیانه می باشند. البته نهادهای تخصصی ذی ربط می توانند با همکاری های بین المللی، منطقه ای و ملی در حفظ و توسعه منابع آبی تلاش نموده و به نگرانی های موجود در خاورمیانه پایان دهند

نویسندگان

محمدرضا بابایی ابرقویی

کارشناسی ارشد علوم سیاسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلاسدایر درایسدل و جرالداچ بلیک، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال ...
  • درویشی، فرهاد، جنگ ایران وعراق؛ پرسش ها و پاسخ ها، ...
  • منصوری لاریجانی، اسماعیل، _ با دفاع مقدس، تهران، انتشارات خادم ...
  • دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، مجله سیاست خارجی، سال ...
  • مرکزپژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، فصلنامه خاورمیانه، سال اول ...
  • بابایی، محمدرضا، «زمینه های واگرایی بین کشورهای خاورمیانه» پایان نامه ...
  • کاظمی، حسین، «بحران آب در خاورمیانه»، پایان نامه منتشر نشده، ...
  • روزنامه های جمهوری اسلامی، روزنامه همشهری _ روزنامه سلام _ ...
  • طرح جانسون سال 1955 (میلیون مترمکعب) ...
  • وضعیت تقسیم آب در قسمت علیای رودخانه اردن" طرح جانسون ...
  • http ://hamidrezak. mihanblog. com/post/1 255 ...
  • نمایش کامل مراجع