ارزیابی پراکنش عناصر غذایی پرمصرف بمنظور مدیریت مصرف کود و نقش آن درتوسعه پایدار کشاورزی

کشاورزی پایدار از این جهت اهمیت دارد که کشاورزی رایج با مشکلاتی چون محدودیت زمین های کشاورزی، تخریب خاک ووابستگی شدید بشر به منابع غیر قابل تجدید روز به روز در حال افزایش است. از جمله موارد مهم که در توسعه پایدار کشاورزینقش موثری دارد، بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی است. هم اکنون مصرف بی رویه کودها موجب آلودگی های زیست محیطی گردیده است. بنابرابن برای بهینه سازی مصرف کود نیاز به شناخت از وضعیت حاصلخیزی خاک است. تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه محسوب می گردد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی پراکنش عناصر غذایی موثر در حاصلخیری خاک شامل عناصر پرمصرف کربن آلی خاک، فسفر وپتاسیم با استفاده از فن زمین آمار وسیستم اطلاعات جغرافیاییGIS)می باشد.در این مطالعه پس از شبکه بندی اراضی و با استفاده ازGPS2 نمونه مرکب خاک ازاراضی زراعی دشت جلگه رخ تربت حیدریه جمع آوری شد. ابتدا با استفاده از نرم افزارهای آماری توزیع مکانی داده ها تست شدسپس با بهره گیری از نرم افزارGS+تجزیه و تحلیل های زمین آماری انجام، نیم تغییر نما برای کلیه عناصر ترسیم شد. پس ازتعیین مدل واریو گرام اعتبار سنجی الگوی برازش داده شده بوسیله خطای تخمین بررسی گردید. پس از تائید درستی واریوگرام، روش درون یابی کریجینگ انجام گردید و نقشه پراکنش عناصر غذایی در محیط Arc GISتولید شد. نتایج نشان داد که عناصر دارای پراکنش متفاوت مکانی می باشند. بطوریکه به ترتیب در 30 و 16 درصد از خاکها مقدار فسفر و پتاسیم بیشتر از نیاز گیاه است و نیاز به مصرف کود برای گندم ندارد. و مقدار کربن آلی در کلیه اراضی کمتر از 0.75 درصد و فقر ماده آلی شایع است. بنابراین بهینه سازی مصرف کود و افزایش ماده آلی خاکها برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی در منطقه بایستی در برنامه مدیریت مزارع قرار گیرد

کلیدواژه ها:

نقشه پراکنش عناصر غذایی ، جلگه رخ ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، زمین آمار