سازماندهی ارکان مدیریت بحران در زلزله تهران

سال انتشار: 1381
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 2,928

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

SCT01_07

تاریخ نمایه سازی: 6 بهمن 1384

چکیده مقاله:

هر ساله بلایای طبیعی در سراسر جهان مرگ و میر، آسیب های جسمی و بیماریهای زیادی را به بار می آورند. از 40 نوع بلایای طبیعی ثبت شده در جهان، 31 نوع آن در کشور ما به ثبت رسیده است. در دهه های اخیر، بلایا و آثار آنها در تمام جهان سیر تصاعدی داشته و علل زیادی باعث افزایش بروز و تلفات ناشی از آن شده است. از مهمترین این عوامل که جوامع را در برابر بلایا آسیب پذیر می کنند، می توان به شهر نشینی و افزایش تراکم جمعیت در نقاط خاصی از کره زمین اشاره نمود. معمولاً افزایش تراکم جمعیت با توزیع امکانات شهری هماهنگ نیست و این امر به آسیب پذیری جامعه دامن می زند.علیرغم پیشرفتهای شگرف انسان در تکنولوژی و دستیابی به ناممکن های قرون گذشته، بشر هنوز در برابر بلایای طبیعی مانند: زلزله، آتشفشان، سیل و طوفان تلفات جانی و خسارتهای مالی زیادی متحمل می شود. متأسفانه قهر طبیعت حد و مرز زمان نمی شناسد و غیر قابل پیش بینی است. مشکلات و عواقب بعدی بلایای طبیعی از نظر وخامت کمتر از خرابیها و خسارات اولیه آن نیست. بدنبال اکثر فاجعه ها تعداد کثیری از مردم بی خانمان شده، از غذا و پوشاک و سایر ضروریات زندگی محروم می شوند، در معرض اثرات نامطلوب شرایط اقلیمی و بیماریهای واگیردار قرار می گیرند و دچار اختلالات اجتماعی می گردند. در ایران بین سالهای 1960 تا 1981 ، با 38 مورد وقوع حادثه 480000 نفر جان خود را از دست داده اند که به طور میانگین 1264 نفر در هر حادثه را رقم می زند، بنابراین این کشور در زمره ده کشور اول آسیب پذیر دنیاست (آمار مربوط به ایران بدون احتساب زلزله رودبار و منجیل ارائه شده است.) در حالیکه زلزله اخیر ژاپن با عنوان شدیدترین زلزله دنیا، تنها یک نفر کشته داشته است. این آمار بسیار خلاصه نشان دهنده موفقیت چشمگیر! ما در مقابله با حوادث سازماندهی ارکان مدیریت بحران در زلزله تهران طبیعی است . مقایسه آمار ایران و جهان نشان دهنده این مطلب است که اولاً ما نیز می توانیم چنین تجربه ای داشته باشیم، ثانیاً راه درازی تا رسیدن به این نقطه در پیش داریم.حادثه یک واقعه است می دانیم که بشر با همه پیشرفتها نمی تواند کوچکترین دخالتی در حوادث طبیعی صورت دهد، از شدت آنها بکاهد یا برنامه ریزی حوادث را طوری تنظیم کند که با زندگی انسان هماهنگ باشد و یا حتی آنها را پیش بینی کند. هر لحظه ممکن است اتفاقاتی، با عظمت و هولناکی غیر قابل تصور، در طبیعت صورت گیرد و ما حتی نم یتوانیم چند ثانیه زودتر آن را پیش بینی کنیم و این واقعیتی است که انسان را به وحشت می اندازد هر 20 سال یک زلزله ویران کننده و زیانبار در ایران صورت می گیرد. با تمام این اوصاف سوال این است که ما چگونه می توانیم با حوادث مقابله کنیم و از خسارات آن بکاهیم. با توجه به امکانات و سوابقی که داریم برای آینده چه می توان کرد؟ و به طور کلی ما در مقابله با حوادث چه باید بکنیم؟ مدیریت بحران مبحثی است که به تازگی در کشور ما (مانند بسیاری از مباحث دیگر) موردتوجه قرار گرفته است. بخصوص پس از فاجعه رودبار و منجیل که منجر به کشته شدن حدود 48000 نفر گردید، مساله به صورت جدی تر مورد توجه قرار گرفت. بر خلاف تصور غلط رایج، مدیریت بحران مربوط به زمان حادثه نمی شود. در کشور ما مانند بسیاری از امور دیگر هنگامی به حادثه می پردازیم که پیش آمده باشد و البته این مشکل فرهنگی ریشه ای بس عمیق دارد. ما معمولاً به دکتر نمی رویم مگر مجبور شویم . مدیریت بحران نیز دچار همین ضایعه فرهنگی است . ما به حادثه نمی پردازیم مگر زمانی که اتفاق بیافتد و البته معمولاً همیشه دیر می رسیم و نمی دانیم که چه باید بکنیم. گذشته نشان داده است که در مقابله با حوادث تنها یک راه وجود دارد و آن استفاده از تجربه های حوادث گذشته است ما همواره بهای سنگینی را برای تجربه کردن می پردازیم و هرگز از آن استفاده نمی کنیم. متأسفانه در این مورد نیز ما مشکل فرهنگی عمیقی ملتی که تاریخ خود را نم یداند » داریم، طرز شرکت جامعه در حوادث و تجارب همواره مرا به یاد این جمله می اندازد که « همواره آن را تکرار می کند تجربه حوادث گذشته همواره ما را درگیر خود حادثه می کند مردم ما فوق العاده احساساتی هستند. در زلزله رودبار و منجیل سیل مردمی که برای کمک به مصیبت زدگان ترافیک ایجاد کرده بودند زبانزد رسانه های خبری شده بود. این احساسات و شور پاک همواره دور از منطق مدیریتی جریان دارد. مردمی که در حادثه کمک می کنند. علاوه بر اینکه به طرز عجیبی هدر می روند به زودی تبدیل به معضل می شوند و رسیدن به آنها جزو مسائل می گردد. مدیریت بحران قبل از هر حادثه و در طول زمان باید صورت عمل داشته باشد. در هر حادثه گروهی مامور تحقیق و ثبت اثرات زلزله و مواردی که با رعایت آنها جان کسی نجات می یافت می گردند. و این تجارب باید در آینده مورد توجه و دقت قرار گیرد.

نویسندگان