فرهنگ و توسعه پایدار (فرهنگ پلی به سوی توسعه پایدار)

پیش از دهه 80 میلادی دانشمندان و برنامه ریزان توسعه،بیشتر بر بعد اقتصادی توسعه تکیه و تاکید داشتند.این امر باعث عواقب ناخوشایندی نظیر:توسعه نیافتگی،ناپایداری توسعه و تخریب محیط زیست بویژه در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه می شد.از آن زمان به بعدو با تکیه بر تجربیات به دست آمده توسط دانشمندان و برنامه ریزان،توسعه پایدار 4و به بیانی توسعه سبز و یا توسعه حافظ محیط مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت.توسعه پایدار را می توان تلاش انسان برای برقراری آشتی میان پیشرفت و توسعه و حفاظت از منابع موجود در جهان دانست.توسعه پایدار حاصل فعالیت های عمدتاً بومی به همراه آگاهی تک تک افراد از موقعیت توسعه است که بایستی اساس یک توسعه جامع و انسانی قرار گیرد.این نوع توسعه دارای ابعاد مختلف محیطی،اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و گاهاً سیاسی است که در ارتباط با یکدیگرفرآیند توسعه پایدار راشکل می دهند.در این میان بعد فرهنگی دارای اهمیت بسیار اساسی است،زیرا هرجامعه و تفکری بر پایه جهان بینی خویش،برای فرهنگ تعریفی ارائه می نماید.فرهنگ موضوعی انتزاعی و هم عرض با سایر امور جامعه نیست،بلکه فرهنگ فضایی معنوی است که فرد یا جامعه در آن فضا مشی می کند (نقی زاده، 139 ب).بنابراین تاثیر فرهنگ در زمینه های متفاوت زندگی از جمله در هنر و معماری،شهرسازی،توسعه و شیوه زیست و حتی فرآورده های صنعتی امری است غیر قابل انکار(نصر، 1359 ).هدف اصلی در این مقاله رابطه بین فرهنگ و توسعه پایدارو نشان دهنده تاثیر بسزای فرهنگ بر توسعه پایدار است.تا کنون انباشت شکاف های قومی،فرهنگی،سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و بی توجهی به فرهنگ های متفاوت و نبود فرهنگ های نیرومند،خلاق و پویا و از همه بدتر ارتجاع فرهنگی ،منجر به بی ثباتی سیاسی و خنثی شدن اعتمام حکومت ها در تحقق بخشیدن به برنامه توسعه پایدار در بسیاری از کشورها گردیده است.لذا جهت دستیابی به توسعه ای پایدار،تحول فرهنگی در جهان و به خصوص در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه لازم می باشد.توسعه ای را می توان برای جامعه بشری مفید دانست که در سایه فرهنگ جامعه،با همه جلوه های زندگی و ارزش های اجتماعی و انسانی پیوند داشته باشد

کلیدواژه ها:

فرهنگ ، توسعه پایدار ، ارتجاع فرهنگی ، جهان سوم ، تحول فرهنگی