بررسی نقش ارزیابی و پایش سامانه های آبیاری قطره ای باغات در دستیابی به توسعه پایدار این سامانه ها در بخش کشاورزی

در طی چند سال اخیر گسترش کمی سامانه های آبیاری تحت فشار دارای رشد بسیار فزاینده ای بوده است. مشاهده شدن برخی مشکلات و مسائل گوناگون در سامانه های آبیاری قطره ای اجرا در سطح کشور که خود موانعی در راستای توسعه پایدار این سامانه ها در بخش کشاورزی میباشند،بر ضرورت هرچه بیشتر ارزیابی و پایش این سامانه ها افزوده است. در این پژوهش با مطالعه و بررسی 20 سامانه ی آبیاری قطره ای اجرا شده درسطح استان گلستان در سال جاری به بررسی و شناسایی مسائل و مشکلات موجود در این بخش پرداخته شده است. نتایج حاصله ازاین بررسیبیانگر این مطلب بودند که مشکلات موجود در این سامانه بطور عمده مربوط به 4 بخش اصلی می باشند که عبارتند از 1 مسائل و مشکلات موجوددر بخش طراحی، 2 مسائل و مشکلات مرتبط با بخش اجرا، 3 مسائل و مشکلات مدیریتی و بهره برداری و 4 مسائل و مشکلات، طبیعی واجتماعی سامانه های آبیاری قطره ای. در بخش طراحی مشکلات اصلی را می توان ناشی از عدم دریافت مطالعات پایه جهت طراحی، عدم حضورمهندس طراح در محل باغ قبل از انجام طراحی و همچنین نواقص موجود در محاسبه ی نیاز آبی درختان باغ و غیره دانست. مشکلات اصلی دیگر که تقریباً در تمامی سامانه های آبیاری عمومیت دارند و همچنین باعث بروز مشکلات مدیریتی و بهره برداری در این سامانه ها می شوند را می توان، ناشی از بخش اجرای این سامانه ها دانست. در بخش اجرا عدم استفاده از نیروی های متخصص جهت اجرای این سامانه ها و همچنین عدمآموزش صحیح و اصولی، نحوه ی بهره برداری از سیستم به کشاورز، باعث بروز مشکلات بسیاری جدی در سامانه های آبیاری قطره ای شده است.از دیگر مشکلات می توان به عدم توجه به برنامه وساعات آبیاری ارائه شده توسط طراح، عدم آگاهی از نحوه تزریق و زمان تزریق کود به درون سیستم، عدم آگاهی از نحوه صحیح استفاده از پمپ، گرفتگی و نامناسب بودن قطره چکان ها، خسارت وارده به سیستم از سوی حیوانات موجود در منطقه، عدم رسیدگی و شست و شوی سیستم فیلتراسیون، سرقت ادوات و تجهیزات و همچنین پایین بودن سطح دانش علمی و فنی بهره برداران سامانه های آبیاری قطره ای اشاره داشت.

کلیدواژه ها:

سامانه های آبیاری قطره ای ، مسائل و مشکلات ، مدیریت و بهره برداری