اثرمحلول حاصل از شورابه های کویر مرکزی ایران جهت تثبیت جاده های خاکی وکنترل ریزگردهای ناشی از ترافیک روی این جاده ها

محلول طبیعی که از تبخیر شورابه های کویر مرکزی ایران، پس از تبخیر وحذف نمک، حاصل می شود محلولی است که ترکیبات تشکیل دهنده آن کلرید کلسیم و کلرید منیزیم می باشد و توانایی جذب رطوبت هوا را دارد. این محلول قادر است با جذب رطوبتهوا سطح جاده را مرطوب نگه داشته، کشش سطحی خاک را افزایش داده و پیوند بین ذرات خاک را مستحکم تر کند. درمناطق خشک وکویری به خصوص کویرمرکزی ایران با توجه به تعداد بالای جاده های خاکی و ایجاد مشکلات گرد وغبار برای ساکنین اطراف وهمچنین هزینه بالای استفاده از مصالح قیری جهت تعمیرو نگهداری، و روشهای سنتی تیغ زنی و آب پاشی برای تثبیت گردوخاک وهمچنین افزایش سرعت ترافیک بر روی این جاده ها، بهره برداران این جاده ها)دولتی وخصوصی( را برآن داشته تا به تازگی این محلول را در چندین جاده شهری و روستایی وجاده های منتهی به معادن این منطقه مورد استفاده قرار دهند که نتایج درخور تاملی به دست آمده است. به نظر می رسد با توجه به قیمت پایین و فراوانی، این محلول میتواند جایگزین بهتری برای دیگر موادتثبیت کننده همچون مالچ های نفتی و...باشد که آسیبهای زیست محیطی بسیاری دارند. معمولا اولین اقدامی که برای استقرار عرصه های در حال فرسایش توسط باد انجام می دهند مالچ پاشی است. مالچ ماده ای سیاه رنگ است که از فرآورده های نفتی بدست آمده و سطح زمین را پوشانده و از حرکت شن های روان و فرسایش آن ها توسط باد جلوگیری می کند . اما تحقیقات اخیر ثابت کردهکه این گونه اقدامات آسیب های جبران ناپذیری را به طبیعت وارد می سازند و در نتیجه استفاده از مالچ های نفتی را زیر سوال می برد . چرا که مالچ ماده ای بدبو و گرم است که ضریب حرارتی را بالا برده و موجب خشک شدن گیاهان موجود در منطقه می شود؛ گذشته از این، مالچ ماده ای شکننده است که نباید بعد از مالچ پاشی بر روی آن رفت وآمد صورت گیرد. در صورتی که محلولطبیعی حاصل از تبخیر شورابه ها مخاطرات فوق الذکر را نخواهد داشت وهرچه تردد روی جاده ای که با این محلول تثبیت شده بیشتر باشد به مرور زمان متراکم تر خواهد شد. این تحقیق به این موضوع که چرا این محلول باعث تثبیت خاک شده وچگونه این فرایند انجام می شود پرداخته و درصد بهینه استفاده از این ماده در کاهش میزان فرسایش پذیری خاک را با استفاده از تونل باد مورد بررسی قرار خواهد داد .

کلیدواژه ها:

شورابه ، تثبیت ریزگرد ، کلرید منیزیم ، مالچ